“Ermənistan xarici təhlükəsizlik məsələsində hələ də Rusiyaya arxalanır, amma Moskva onunla əlaqələri kəsmiş ölkənin taleyi üçün narahat olmayacaq”. Bunu rusiyalı politoloq Yevgeni Satanovski deyib. Onun iddiasına görə, Cənubi Qafqaz bir neçə böyük geosiyasi oyunçunun döyüş meydanına çevrilib, amma hazırda Rusiya onların arasında yoxdur:
“Bölgədə Türkiyə və İran kimi dövlətlərin, eləcə də qlobal ağalıq iddiasında olan kollektiv Qərbin maraqları toqquşub. Rusiyaya gəlincə, əsrlər sonra region onun təsir dairəsindən uzaqlaşır”. Satanovski qeyd edib ki, Rusiya Ermənistanın taleyi ilə İrəvandan çox maraqlanmayacaq: “Respublikaya qərbyönlü Nikol Paşinyan rəhbərlik edir, o, ölkəni Rusiyanın təsir və maraqları zonasından çıxarmaq üçün hər şeyi edir. Bundan sonra Ermənistanın mövcudluğuna təhlükə yaranarsa, Rusiyanın müdaxiləsinə arxalanmaq sadəlövhlük olardı. Mən həqiqətən başa düşmürəm ki, Ermənistan tarixindəki rolu Zelenskinin Ukrayna tarixindəki roluna çox bənzəyən bir adamın rəhbərlik etdiyi bir ölkə üçün niyə narahat olmalıyıq?!”.
Politoloq Rusiyanın Cənubi Qafqazda uduzduğunu etiraf edib. O, siyasətçilər, ekspertlər, diplomatlar və medianı Rusiyanın Cənubi Qafqazda mövcudluğu ilə bağlı insanları aldatmamağa çağırıb, həmçinin əlavə edib ki, regiondan geri çəkilmək Moskva üçün müsbət amil deyil. Satanovski nə dərəcədə haqlıdır?
Milli Məclisin deputatı, Ana Vətən Partiyasının sədr müavini Günay Ağamalı “Yeni Müsavat”a bildirdi ki, rusiyalı politoloq Yevgeni Satanovskinin ölkəsinin Ermənistanla münasibətləri fonunda Cənubi Qafqazda varlığı ilə bağlı səsləndirdiyi fikirlərdə müəyyən həqiqətlər mövcuddur: “Rusiya İkinci Qarabağ müharibəsinə qədər xarici güclər arasında regionda ən çox təsir imkanlarına malik dövlətlərdən biri idi. Lakin 44 günlük Vətən Müharibəsindən sonra Azərbaycan liderliyində Cənubi Qafqazda yeni geosiyasi reallıqlar yarandı. Bu fakt qərb meyilli siyasət həyata keçirən Ermənistan baş naziri Nikol Paşinyana üzləşdikləri məğlubiyyətə görə Kremli və onun liderliyində formalaşan KTMT-ni günahlandırmağa əsas verdi. Çünki bu zamana qədər Ermənistanın təhlükəsizlik məsələləri Rusiyanın ölkədəki 102-ci bazası fonunda cəmləşdirdiyi hərbi qüvvələrdən aslı idi. İndi isə proseslər tamamilə fərqli məcrada inkişaf edir. Paşinyan administrasiyası KTMT-dən çıxmaq və Gümrü şəhərində yerləşən rus hərbi varlığını ölkədən çıxarmaq niyyətini açıq şəkildə dilə gətirir. Aydındır ki, Ukrayna müharibəsinə fokuslanmış Moskvanın bunlara adekvat cavab verməsi müəyyən qədər çətinləşib. Ancaq onu da unutmaq lazım deyil ki, Ermənistan iqtisadiyyatı təməl sahələr üzərindən Rusiyadan aslı vəziyyətdədir və Kreml sanksiyalar paketi ilə istənilən vaxt İrəvanı sərt şəkildə cəzalandıra bilər”.
“Əslində rusiyalı politoloq Yevgeni Satanovski haqlıdır. O mənada ki, Rusiya Cənubi Qafqazda uduzub. Lakin bu uduzmağın əsas günhakarı da elə Rusiyanın özüdür”. Bunu Milli Məclisin deputatı Vüqar İskəndərov deyib.
Onun sözlərinə görə, Rusiyanın hakimiyyətə yaxın mediasının və siyasətçilərinin sərgilədiyi yanlış mövqe bu ölkəni getdikcə tək qalmağa sövq edir: “Sərgilənən mövqe, reallaşdırılan yanlış siyasət Rusiyanın dostlarını da narazı salır. Heç uzağa getməyək. Məlum təyyarə qəzasından sonra Rusiya Azərbaycandan üzr istəmək əvəzinə bizə təzyiqlər etməyə cəhd göstərdi. Nəticədə də Cənubi Qafqazın lider ölkəsini incik saldı. Bu cür yanlış siyasət yalnız və yalnız Rusiyanın ziyanınadır”.
V.İskəndərov deyib ki, Y.Satanovskinin siyasətçilər, ekspertlər, diplomatlar və medianı Rusiyanın Cənubi Qafqazda mövcudluğu ilə bağlı insanları aldatmamağa çağırışı da haqlıdır: “Çünki reallıq Rusiyanın Cənubi Qafqazda mövqelərinin tamamilə zəiflədiyini göstərir. Səbəb isə onların özləridir. Dediyim kimi, Rusiya tərəfindən digər ölkələrə və xalqlara qarşı sərgilənən sərt mövqe qəbul edilən deyil”.
“Atlas” Araşdırmalar Mərkəzinin rəhbəri Elxan Şahinoğlu da rusiyalı politoluqun fikirlərində həqiqət görür: “Rusiyanın Ukraynaya qarşı apardığı işğalçı müharibə əslində şimal qonşumuzu gücləndirməyib, xeyli zəiflədib. Potensialını xərcləyir. Maliyyəsi gedir, ordusunda böyük itkilər var. Hərbi texnika, canlı itkiləri də kifayət qədər çoxdur. Düzdür, Rusiya Ukraynada qələbə çalarsa - hərçənd ki, bunu çoxları arzu etmir - başqa ölkələri də hədəf götürə bilər. İstər Cənubi Qafqaz, istərsə də, Mərkəzi Asiya olsun. Amma Rusiya Ukraynada qələbə qazanmayacaq. Tramp hər iki tərəfi atəşkəsə məcbur edə bilər. Bu isə Rusiyanın qələbəsi olmayacaq. Müharibə bitsə belə Avropa Rusiyadan o qədər də çox qaz almayacaq. Rusiya mövqelərini də itirəcək. Necə ki, itirir də. Cənubi Qafqazda Azərbaycanla münasibətləri korlayıb, durduğu yerdə münasibətləri gərginləşdirdi. Raketlə 30 vətəndaşımızı öldürüb. Buna görə məsuliyyət daşımaq istəmir. Azərbaycanın çox haqlı tələbləri var. Azərbaycanı artıq itirmək üzrədir. Qazaxıstanı da itirməklə üz-üzədir. Rusiyanın daim imperiya maraqları olub. Bunu da daim həyata keçirməyə çalışıb. Hətta müttəfiq adlandırdıqları Belarus da bunu anlamamış deyil. Rusiyanın dostu və tərəfdaşı çox deyil. Cənubi Qafqaza gəldikdə isə, əslində Ermənistan Azərbaycanla sülh sazişinin imzalanmasını yubatmasa, İlham Əliyevin də dediyi kimi, Qafqaz Evi qurulardı. Bu qurularsa, Rusiyanın Cənubi Qafqaza təsir imkanları da azalacaq. Ona görə də haradasa Satanovksi Rusiyanın Cənubi Qafqazda maraqlarının azalması barədə dediklərində haqlı görünür. Azalmalıdır da, çünki Rusiya əvvəlki gücdə deyil. Sovetlər Birliyi deyil ki, hər bir ölkədə maraqlarını təmin edə bilsin”.
