Gerilmənin səbəbi nədir? - ARAŞDIRMA
Tarix: 8-09-2023, 15:43 | Çap et
“The Wall Street Journal” dərgisində yayımlanan məqaləyə görə, Çinin 40 il ərzində müşahidə olunan iqtisadi yüksəliş tempi yavaşlayıb. Çinin ixracı bu ilin avqust ayında illik ifadədə 8,8 faiz azalmaqla 284,87 milyard dollar təşkil edib. Çinin idxalında 7,3 faizlik kiçilmə qeydə alınaraq göstərici 216,51 milyard dollara düşüb. Məqalə müəlliflərinin fikrincə, Pekinin Qərblə gərgin münasibətləri Çin iqtisadiyyatında geriləməni sürətləndirən əsas səbəblərdəndir.
Kommunist Çin 1970-cı illərin sonlarında yeni iqtisadi modelə keçdi. Buna qədər model sırf kommunist ideologiyası üzərində qurulmuşdu, Bu model Çində inkişafa əngəl olur, kəndlərdə aclıq və səfalətə səbəb olurdu. Çin lideri Mao Tsudunun vəfatıyla ölkənin başına keçənlər kapitalist sisteminin üstünlüklərindən istifadəyə qərar verdilər, ölkədə sahibkarlığa və özəl mülkiyyət əsasında formalaşan müəssisələrin yaradılmasına imkan yaratdılar. Bundan başqa Çin rəhbərliyi Qərb ölkələrinin şirkətlərinə qapılarını açdı. Çində işçi qüvvə uçuz olduğuna görə Qərbin bır sıra böyük şirkətləri Çinin böyük bazarında pay sahibi olmağa qərar verdilər. Nəticədə Çində istehsal sürətlə artdı və Çin məhsulları dünyanı bürüdü.
Çində özəl mülkiyyətə şərait yaradılsa da, siyasi sahədə heç nə dəyişmədi. 1989-cu ildə çinli gənclərin siyasi islahatlar tələbi qana boğuldu, minlərlə insan qətlə yetirildi. Çin Kommunist Partiyası siyasi islahatlara imkan vermədi. Qərb ölkələri bir müddət Pekinlə əməkdaşlığı azaltsalar da, bu Çin iqtisadiyyatına mənfi təsir etmədi. Çinin iqtisadi yüksəlişi 1990-cı illərdə də davam etdi. Ancaq hazırda bu yüksəlişin tempi azalıb.
“The Wall Street Journal” dərgisində yayımlanan məqalədə iqtisadi geriləmənin bir başqa səbəbi kimi Çindəki demoqrafik vəziyyətlə əlaqələndirilib. Ancaq əsas səbəb ABŞ-Çin münasibətlərindəki gərginlikdir. Bu gərginlik Çinə yatırılan investisiyaları təhlükə altına qoyub.
Beynəlxalq Valyuta Fondunun porznozlarına görə, yaxın müddətdə Çinin milli gəliri 4 fazidən aşağı səviyyədə olacaq. Bu 40 il ərzində Çin üçün ən pis göstəricidir. “Politico” nəşrinin yazdığına görə, Pekin bu vəziyyətdən çıxış yolları axtarır. Pekin Çindəki investisiyaların azalmasının qarşısını almalı və Qərb ölkələrindən yeni investisiyaların axınını təşkil etməlidir. Moskva Pekinin strateji tərəfdaşı olsa da, Çinə investisiya yatıracaq gücdə deyil, investisiyalar Rusiyanın özünə lazımdır. Pekin seçim qarşısındadır, Çin hakimiyyəti ya investisiyaları, ya da hərbi gücünün artırılmasını seçməlidir. Qərb ölkələrinin Çinə investisiya axınını təşkil etmək üçün bölgədə hərbi gərginlik yaradan addımlardan yayınmalı, qonşuları Hindistan, Yaponiya və Avstraliya ilə münasibətləri normallaşdırmağa çalışmalıdır.
“Atlas” Araşdırmalar Mərkəzi
DİA,AZ
|
|
|
|
|
|
|
|
Putin SSRİ-ni bərpa edə biləcəkmi?
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| • Trampın Ukrayna ilə bağlı PLANI VAR - KİV
Bu gün, 13:57 |
|
|
|
| • Aqrar universitetdə rəsmən BAZAR AÇIBLAR... - "... əvvəlki rektorun ölənlərinə rəhmət oxuyurlar"
Bu gün, 13:55 |
|
|
|
| • Trampın gəlini ABŞ Senatına namizədliyini geri götürüb
Bu gün, 13:22 |
|
|
|
| • "Əməliyat etdirməyə gücümüz çatmır..." - Heydər Əliyev Fonduna MÜRACİƏT
Bu gün, 13:19 |
|
|
|
| • “Söz savaşına çıxsaydılar yaxşı olardı, xanımlara bunu yaraşdırmadım” - ETİRAZ
Bu gün, 13:04 |
|
|
|
| • Minimüharibə olacaq: ya məcburi, ya da… – Manukyan
Bu gün, 12:39 |
|
|
|
| • "Vörkşoplar regionlarda da gənclərin yararlanması üçün əlçatan olmalıdır" - deputat
Bu gün, 12:37 |
|
|
|
| • Azərbaycanın məşğulluq bazarında vəziyyət qadınların xeyrinə deyil - MALƏSƏF...
Bu gün, 11:17 |
|
|
|
| • Elə qəzəllər var idi ki, onları “oğurlayırdım”... - Xalq artisti ETİRAF ETDİ
Bu gün, 11:15 |
|
|
|
| • "Bizdə nə qədər problem olsa da... böyüklər heç vaxt bunu uşaqlara bildirməməlidir"
Bu gün, 11:13 |
|
|
|
| • Aişə əl-Dibs Azad Suriyanın ilk yüksək səviyyəli qadın məmur oldu
Bu gün, 11:10 |
|
|
|
| • Azərbaycan Prezidentinin bu səsini, çağırışlarını lazımınca qiymətləndirməyiblər - HƏQİQƏTƏN DƏ...
Bu gün, 11:08 |
|
|
|
| • Əsəddən sonra Suriyanı nələr gözləyir? - ARAŞDIRMA
Bu gün, 09:25 |
|
|
|
| • “Qanunla qadağandır, müraciət etsinlər” - 35 yaşla bağlı problem
Bu gün, 09:19 |
|
|
|
| • "Yaşamaq istəyirdi, amma..." - Vəfat edən aktyorun xanımından açıqlama
Bu gün, 09:09 |
|
|
|
| • Bu necə olur, Məmməd Abbasbəyli? - Riskli vergi ödəyicisi, vergi borcu olan “İnpeks.N” MMC tenderdə qalib seçilib
Bu gün, 09:07 |
|
|
|
| • Nazir xəstə heyvan məsələsindən necə yayınır? - İLGİNC GƏLİŞMƏ
Bu gün, 09:03 |
|
|
|
| • Göyçay sakini dərdini KİMƏ DESİN? - VİDEO
Bu gün, 08:52 |
|
|
|
| • “Nar” və “NETTY” ölkənin ən yaxşı rəqəmsal təşəbbüslərini mükafatlandırdı - FOTO
Bu gün, 08:47 |
|
|
|
| • Azərbaycana qarşı qarayaxma: Qaz uğrunda geosiyasi mübarizə - NƏ ETMƏLİ?
Bu gün, 08:41 |
|
|
|
| • Estetik əməliyyatlar epidemiya şəklini alıb - Qazanan yalnız plastik cərrahlardır
Bu gün, 08:37 |
|
|
|
| • Azərbaycanda şirkət açmağın xərci nə qədərdir?
Bu gün, 08:30 |
|
|
|
| • Feministlərin “xaç anası”nı Emin Əmrullayevlə nə bağlayır? - 700 min, nazirlik, vəzifə…
Bu gün, 08:28 |
|
|
|
| • "Xoşbəxtəmsə, söhbət bağlanıb..."
Bu gün, 08:23 |
|
|
|
| • Pentaqon silahlanır - 12 milyarda 145 ədəd “F-35” sifariş verib
Bu gün, 08:21 |
|
|
|
| • Avtomobil bazarında bu maşına tələbat artdı... - "Dəmir tabutlar"ın bahalaşma səbəbi budur...
Bu gün, 08:19 |
|
|
|
| • Xankəndidə “cızılan plan” Tiflisə yönəldi - Bakı 4 tərəfli hədəfdə
Bu gün, 08:14 |
|
|
|
| • “Bunsuz sülh olmayacaq!” - FAKT BUDUR!
Bu gün, 08:12 |
|
|
|
| • Makronun təşəbbüsü keçmədi - AB liderləri razılaşmır
Bu gün, 08:09 |
|
|
|
| • Sülh heç üfüqdə də görünmür - Azərbaycan və Ermənistan liderləri o zaman masaya oturacaqlar ki....
Dünən, 20:22 |
|
|
|
| • Üçtərəfli görüşdə fiasko: - Son plan işə düşdü, o ərazilər vurulacaq
Dünən, 20:19 |
|
|
|
| • Simvolik məbləğ: artan əmək haqqımız sevindirici deyil - FAKT BUDUR!
Dünən, 18:00 |
|
|
|
| • Milli kimliyimizə təhlükə: - Öz dilində danışmağı ar bilən, fasonlu ədəbazlar...
Dünən, 17:56 |
|
|
|
| • “Məktəb məsələsində hər kəs diqqətli olmalıdır” - deputat
Dünən, 17:53 |
|
|
|
| • Ermənistanı Maskın “Starlink”i də xilas etməyəcək – İrəvanın 2025 dilemması
Dünən, 17:48 |
|
|
|
| • “4 ildir Şuşada işləsəm də, müavinət ala bilmirəm...” - GİLEY
Dünən, 17:46 |
|
|
|
| • Naxçıvanda ÇÖRƏK BÖHRANI: İşçilər tətil edir... - BELƏ DAVAM EDƏRSƏ...
Dünən, 17:43 |
|
|
|
| • Xaçmaza yeni polis rəisi təyin olunub - ƏMR
Dünən, 17:43 |
|
|
|
| • “Bu məsələ nəzarətdə saxlanılmalıdır, çünki böyükməkdə olan nəsil...” - Misir Mərdanov
Dünən, 16:31 |
|
|
|
| • “Müəllimlər İnstitutunun açılması yanlış təşəbbüs idi...” - MÜTƏXƏSSİS
Dünən, 15:10 |
|
|
|
| • Canilərə ən ağır cəza tələbi: terrorçuların mühakiməsindən gözləntilər - AKTUAL
Dünən, 15:02 |
|
|
|
| • “Paşinyan ictimaiyyəti aldatmaq, sülh prosesini uzatmaq üçün...” - ŞƏRH
Dünən, 15:00 |
|
|
|
| • Yeni il qabağı SEVİNDİRİCİ XƏBƏR açıqlandı - Artım ikirəqəmli OLACAQ
Dünən, 14:58 |
|
|
|
| • Bəşər Əsədin həyat yoldaşının Moskvada xərçəngdən müalicəsi başlayıb
Dünən, 13:01 |
|
|
|
| • MAHMUDOVLARI VİDEOKONFRANSLA DİNDİRİBLƏR! - Eldar Mahmudovun övladlarının 60 obyekti ilə bağlı cinayət işi
Dünən, 12:57 |
|
|
|
| • Paşinyan Makronu iki il ərzində 5-ci dəfə Ermənistana dəvət etsə də, səfər baş tutmur - KİV
Dünən, 12:50 |
|
|
|
| • “Baha getmək üçün soyunmaq lazımdır, kaş ki...” - Mənzurə Musayeva
Dünən, 12:26 |
|
|
|
| • Avropa Parlamentinin riyakar qətnaməsinin arxasında Makron durur - deputat
Dünən, 12:22 |
|
|
|
| • Sement ixracı bu il Azərbaycana 48 milyon dollar - GƏLİR GƏTİRİB
Dünən, 12:12 |
|
|
|
| • Polkovnik-leytenantın 14 yaşlı qızı Türkiyədə vəfat etdi
Dünən, 12:07 |
|
|
|
|
