Rizvetka, Qartuşka Füre, Piletka…. — Rüsvayçılıq
Tarix: 25-07-2024, 09:34 | Çap et
Tezliklə avqustun biri gəlir. Bu tarix Azərbaycanda Azərbaycan Əlifbası və Azərbaycan Dili Günü kimi qeyd olunur. Azərbaycan dili uzun inkişaf yolu keçmiş ən qədim dillərdən biridir. “Kitabi Dədə Qorqud” dastanlarının dilini ədəbi dilimizin şifahi forması kimi qəbul etsək, hazırda Azərbaycan xalqına ünsiyyət vasitəsi kimi xidmət edən dilin yaşı 1300 ildən artıqdır. Azərbaycan yazılı ədəbi dilinin tarixi isə hazırda mövcud olan materiallara görə XIII əsrdən başlayır.
Dil hər bir xalqın böyük sərvəti və əvəzsiz sərvətidir. Hər bir xalqın özünəməxsus dili var ki, bu da onun zəngin tarixinin, özünəməxsus mədəniyyətinin əksidir. Məhz onun vasitəsilə milli özünüdərk və təfəkkür, nəsillərin mənəvi əlaqəsi müəyyənləşir. O, təkcə ünsiyyət vasitəsi deyil, həm də xalqın mədəniyyəti, adət-ənənələri, həyat tərzi, tarixidir. Pifaqorun dediyi kimi, hər hansı bir xalqın adət-ənənələrini öyrənmək üçün əvvəlcə onun dilini öyrənməyə çalışın. Müxtəlif xalqların dillərinə hörmət isə öz növbəsində qarşılıqlı anlaşma və dialoq imkanı yaradır.
Hazırda dünyada yeddi mindən çox dil var, lakin onlardan yalnız 200-ə yaxını dövlət və ya rəsmi statusa malikdir. Beləliklə, dil hər bir xalqın ilk növbədə ruhu, ürəyi, iftixarıdır, müstəqillik əlamətidir, vətənin firavan gələcəyidir. Dil olmadan heç bir xalq tamhüquqlu millət ola bilməz. Bu səbəbdən də ana dilinə hörmət və qayğı göstərmək lazımdır və bu, istisnasız olaraq bütün azərbaycanlıların şərəfli borcudur. Dövlət dilinə hörmət, ilk növbədə, insanın vətəndaşı olduğu dövlətə hörmət, xalqa, vətənə məhəbbət və məhəbbətin göstəricisidir.
Amma praktikada dövlət dilinə hörmətlə bağlı vəziyyət acınacaqlıdır. Ölkənin təhsil sisteminin keyfiyyəti də bu aspektə təsir edir. Hər yerdə açıq-aşkar savadsızlıq, dövlət dilinə hörmətsizlik müşahidə olunur. Bunun üçün sadəcə olaraq küçələrdə asılmış lövhələrə, elanlara diqqət yetirmək lazımdır. Azərbaycan xalqının mənəvi sərvətinin və milli müstəqilliyinin əsas rəmzlərindən biri ticarət və xidmət obyektlərində, küçə reklamlarında hörmətsizliyə məruz qalır. Bakı küçələrində sözün əsl mənasında hər addımda Azərbaycan dilində yazılmış müxtəlif işarələrdə leksik, orfoqrafiya, qrammatik və durğu işarələri xətalarına rast gəlmək olar. Tədim etdiyimiz şəkil özü hər şeyi deyir.
Jurnalistika kimi ziyalı peşəsindən də yuxarıda qeyd etdiklərimiz təəssüf ki, yan keçə bilməz. Avtobus dayanacaqlarında yazılan biabırçılığa, kafelərin qapısına, avtobusun salonuna asılan rüsvayçılıqlara bunu zehni əməyi olan insanlar etmədiyini başa düşərək baxa bilirsənsə, xəbər saytlarında dərc olunan materiallar cəmiyyətdə savadlılıq barədə insanı bütövlükdə düşünməyə vadar edir.
Bu sosial problemdən uzun müddət danışmaq, təhsil sistemini, yerli telekanalları günahlandırmaq olar, amma dövlət dilinə hörmət etmək hər birimizin borcudur. Ən əsası odur ki, belə münasibət gənc nəslə ötürülür ki, bu da xalqın öz dövləti ilə eyniləşdirilməsi mexanizminin zəifləməsi ilə nəticələnir. Azərbaycan vətəndaşları kiçik yaşlarından öz ana dilinə, müvafiq olaraq tarixə, mədəniyyətə, adət-ənənələrə məhəbbət və ehtiram aşılamalı, dövlət dilinə hər addımda açıq-aşkar hörmətsizlik gördükləri təqdirdə necə davranacaqlarını xatırlamalıdırlar.
Bu tendensiya nəzərə alınaraq və dövlət dilinin qorunması məqsədilə 2020-ci ilin iyun ayında dövlət dilinin normalarına görə “Azərbaycan Respublikasının İnzibati Xətalar Məcəlləsində dəyişikliklər edilməsi haqqında” qanun qəbul edilib. Ölkədə Dövlət Dil Komissiyasının nəzdində Monitorinq Mərkəzi də fəaliyyət göstərir. Dövlət başçısı İlham Əliyev də bu problemə toxunaraq, Mədəniyyət Nazirliyinə Azərbaycan dilinin saflığının qorunması ilə bağlı tədbirlər görməyi tapşırıb.
Sosial şəbəkələrdə açıq-aydın savadsızlığın çoxlu nümunələrinə rast gəlmək olar, amma qınamaq, gülmək əvəzinə Azərbaycan dilini qorumaq bizim ümumi işimiz olduğunu öz hərəkətlərimizlə nümayiş etdirməliyik. Ana dilinə məhəbbət, ehtiram aşılanmadan, onun qüdrətini dərk etmədən vətənpərvər nəsillər yetişə bilməz.
Müəllif: Asif Aydınlı - AYNA.az
|
|
|
|
|
|
|
|
Putin SSRİ-ni bərpa edə biləcəkmi?
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| • Türkiyə generalları Bakıda nəyi müzakirə edir? - MÜHÜM
Bu gün, 16:49 |
|
|
|
| • Saleh Səmədovun yerinə gələnə baxın: o da “georgi”li… - NƏ DƏYİŞDİ Kİ?
Bu gün, 16:43 |
|
|
|
| • Qarabağ Universitetinin yeni korpusları tikilir, Xankəndidə isə binalar təmir olunur - 65 MİLYONLUQ TENDERLƏR UDULDU
Bu gün, 16:34 |
|
|
|
| • “Oğru, dələduz haradan bilir ki, hansısa vətəndaşın filan bankda pulu var?” - HƏQİQƏTƏN DƏ...
Bu gün, 16:30 |
|
|
|
| • Ukraynada döyüşən azərbaycanlı muzdlu HƏBS EDİLDİ
Bu gün, 16:25 |
|
|
|
| • Deputata məxsus olduğu deyilən şirkət 4,8 milyonluq tenderi uddu
Bu gün, 16:23 |
|
|
|
| • Məşhur milyonçunun qardaşı hakim qarşısında – Bakıdakı dəhşətli partlayışda suçlanır
Bu gün, 16:19 |
|
|
|
| • Simonyan Bakı və İrəvan arasında sülhə nail olmaqla bağlı səylərinə görə Qazaxıstana minnətdarlığını bildirib
Bu gün, 16:15 |
|
|
|
| • “TikTok”da özünü şair kimi təqdim edən İlhamə Elşadqızı məhkəmədə ifadə verib - "Evimə qayıtmaq istəyirəm"
Bu gün, 16:14 |
|
|
|
| • Tramp Türkiyədə Putin ilə görüşü istisna etməyib
Bu gün, 15:05 |
|
|
|
| • “Ultra Technologies” 4,8 milyon manatlıq İT müqaviləsi qazandı - DETALLAR
Bu gün, 15:03 |
|
|
|
| • İrəvan Bakı ilə dərhal sülh sazişi imzalamağa hazırdır - Ermənistan XİN
Bu gün, 14:56 |
|
|
|
| • Ruslan Məmmədov İmişlinin icra başçısının müavini vəzifəsindən getdi - Deyir ki, bir ay əvvəl verdiyi qərarı indi açıqlaır...
Bu gün, 14:54 |
|
|
|
| • “Nazirlik əməkdaşları 80 manata qıymırlar, maşınları bizim həyətdə saxlayırlar” - BU FAKTDIR...
Bu gün, 14:51 |
|
|
|
| • Ermənistan parlamentində vitse-spiker və deputat arasında dava düşüb - KİV
Bu gün, 14:46 |
|
|
|
| • "Son zəng"in səsini heç kim eşitmək istəmir: - Məktəblər niyə valideynləri borca salır?
Bu gün, 14:02 |
|
|
|
| • PKK-dan tarixi qərar, şübhələr və suallar: 43 illik terror bitdi? - AKTUAL
Bu gün, 14:00 |
|
|
|
| • Azərbaycanın işləməyən şərab şirkəti səhmdarlarını - YIĞINCAĞA ÇAĞIRIR
Bu gün, 13:58 |
|
|
|
| • Aysun getdiyi toylardan görün nələr tələb edir: - POMİDOR-XİYAR, QƏND, ÜTÜ...
Bu gün, 13:02 |
|
|
|
| • "Meyiti palatada gizlədiblər" - Əməliyyatdan sonra qadın ölümü ilə bağlı iddia
Bu gün, 13:00 |
|
|
|
| • Azərbaycanda orta aylıq əməkhaqqı 40 manat 20 qəpik artıb – Rəsmi
Bu gün, 12:57 |
|
|
|
| • Məhkəmə Gənc Qazilər Birliyinin sədri Hacı Vəliyev barədə QƏRAR VERDİ
Bu gün, 12:52 |
|
|
|
| • Qazaxda 15 May - Beynəlxalq Ailə Gününə həsr olunmuş tədbir keçirilib
Bu gün, 12:49 |
|
|
|
| • “Melissa Group” tikinti şirkətinin rəhbəri Qalib Məmmədov ev dustaqlığına buraxılıb
Bu gün, 12:42 |
|
|
|
| • Müdafiə Nazirliyində 143 milyonluq mənimsəmə işi ilə bağlı həbs edilən sabiq idarə rəisinin cəzası azaldılıb
Bu gün, 12:40 |
|
|
|
| • Şirvan Sənaye ASC-nin səhmdarları - TOPLANIR
Bu gün, 12:37 |
|
|
|
| • Mülayim şimal-qərb küləyi əsəcək - belə deyirlər...
Bu gün, 12:36 |
|
|
|
| • Ziba Osmanlı Vəfa Şərifovaya söz atdı: - “Məndə olan gözəllik onda yoxdur”
Bu gün, 12:32 |
|
|
|
| • Ramiz Mehdiyevin qızı “təslim olmur” - TƏFƏRRÜAT
Bu gün, 12:28 |
|
|
|
| • Eşidib ki, inilti səsi gəlir... - 18 yaşlı Elgünün cinayətinin dəhşətli təfərrüatı
Bu gün, 12:27 |
|
|
|
| • Kosmetoloq müştərisinin qızllarını ələ keçirib lombarda qoydu - Görünməmiş dələduzluq
Bu gün, 12:22 |
|
|
|
| • Ermənistan və Almaniyanın müdafiə nazirləri tərəfdaşlığın genişləndirilməsini müzakirə ediblər
Bu gün, 12:20 |
|
|
|
| • SSRİ bayrağı qaldıran sədrin qardaşı həbs edilib - YENİ FAKTLAR...
Bu gün, 12:17 |
|
|
|
| • Bakıda "yüksək vəzifəli" şəxsi polis saxladı - 85 minlik DƏLƏDUZLUQ
Bu gün, 12:15 |
|
|
|
| • “Tualet kağızını reklam etmək istəmirəm”
Bu gün, 12:09 |
|
|
|
| • "Eldar, bu iş sənlik deyil, çıx get" - ÇAĞIRIŞ
Bu gün, 12:00 |
|
|
|
| • Tramp üçün bu ölkəyə “McDonald's” maşını gətirdilər - “Fox News Digital”
Bu gün, 11:58 |
|
|
|
| • SOCAR-ın SİRLİ HÜMMƏTİ... - Burada haqqı deyənlər haqqı əzənlərə qurban verilir...
Bu gün, 11:51 |
|
|
|
| • "Bunun yalan, şər-böhtan olduğu sübuta yetəcək" - QALMAQAL
Bu gün, 11:25 |
|
|
|
| • Ən çox şikayət olunan sığorta şirkətləri - SİYAHI
Bu gün, 11:18 |
|
|
|
| • Ararat Mirzoyanı döyən şəxs barəsində üç il həbs qərarı çıxarılıb
Bu gün, 11:17 |
|
|
|
| • Putini İstanbulda KİM(LƏR) GÖZLƏYİR? - Görünəni odur ki...
Bu gün, 11:12 |
|
|
|
| • Rusiya-Ukrayna savaşının İstanbul DAYANACAĞI... - DAYANACAQMI?
Bu gün, 11:10 |
|
|
|
| • Naxçıvan küçələrinə işıq gətirəcək - TENDERİN ÜZÜ İŞIQ GÖRMƏDİ
Bu gün, 11:06 |
|
|
|
| • Üzr istəmək kifayət etməyəcək: - Nəhəng şirkətlərin Rusiyaya qayıdış şərtləri açıqlandı
Bu gün, 10:59 |
|
|
|
| • Rusiya Azərbaycan qazını Gürcüstanda sıxışdırır? - ARAŞDIRMA
Bu gün, 10:57 |
|
|
|
| • Tovuzda ölümlə nəticələnən kütləvi dava: İki nəfər həbs edildi - Yekun qərar verildi
Bu gün, 10:53 |
|
|
|
| • "Şərur İnşaat" MTK-ya məxsus mənzilin sənədləri yoxa çıxdı
Bu gün, 10:52 |
|
|
|
| • Paşinyan yeni çətir axtarır: Moskva isə yeni taktika hazırlayır - İNCƏLƏMƏ
Bu gün, 10:49 |
|
|
|
| • Müxalifətin Paşinyanı yola salmaq axtarışları - Liderlərin sözü üst-üstə düşmədi
Bu gün, 10:48 |
|
|
|
|
