ABŞ Azərbaycanla bağlı filmi niyə hər yerdən sildi?
Tarix: 20-07-2024, 08:47 | Çap et
“I əməliyyatı və Şurikin başqa macəraları" filminin məşhurlaşdığını görən ssenari müəllifləri Yakov Kostyukovski və Moris Slobodskoy 15 iyun 1965-ci ildə “Mosfilm” kinostudiyasına məktub yazırlar ki, biz filmin davamını çəkmək istəyirik. Yeni filmin ssenarisi “Şurik dağlarda” adlanırdı və 2 hissədən ibarət idi. Birinci hissə “Qafqaz əsiri”, ikinci hissə isə “Qar adam və başqaları” idi. Sonradan filmin adı “Qafqaz əsiri və ya Şurikin yeni macəraları” seçilir.
Film Sovetlər Birliyində o qədər populyarlıq qazanır ki, rejissor və ssenari müəlliflərindən biri olan Leonid Qayday və digər ssenari müəllifləri Yakov Kostyukovski və Moris Slobodskoy hər yerdə alqışla qarşılanır. Ölkə informasiya torunun içərisində olduğu üçün heç kim şübhələnmir ki, bu filmin ssenarisi, obrazları, rejissor işi plagiat və oğurluqdur.
Filmin orijinalı 1930-cu ildə “Oskar” kino mükafatına layiq görülən “Fırıldaqçının mahnısı” (The Rogue Song) idi. Rejissor Lionel Barrimor tərəfindən çəkilmiş Amerika romantik musiqili filmini olduğu kimi oğurlayan rejissor və ssenaristlər fakt üzə çıxandan sonra heç üzr də istəmədilər.
Qeyd edim ki, rejissorun qısametrajlı “Köpək Barbos və qeyri-adi qaçış” filmi də amerikanların səssiz “Şanlı it” (The Lucky Dog) filminin süjeti üzərində qurulub.
Amerikada çəkilən filmin tamamı yoxdur. O, çox tez alışan nitroselüloz olan 35 mm-lik plyonkaya çəkilib. Lakin bu filmin surətlərinin niyə yox olması sualına cavab vermir. Niyə birdən-birə Amerika qərar verdi ki, film tamamilə yox edilsin?
Yalnız 1981-ci ildə Kembricdə filmin son versiyasına daxil edilməyən kəsilmiş fraqment aşkar edildi. 90-cı illərdə Mendə daha bir neçə səhnə aşkar edildi. Filmin üç dəqiqəlik treyleri də bərpa olunub.
Lavrensi Tibbett, Katerina Dal Oven, Nensi Oneill, Ullriç Haupt və digərlərinin rol aldığı film 1910-cü il Çar Rusiyası dövründə Qafqazda baş verən hadisəni göstərir. Ssenari müəllifləri Robert Bodanzki, Con Kolton olan filmin süjeti belə idi:
“Rusiya, 1910. Quldur Yeqor kiçik dağ otelində Vera ilə tanış olur. Onlar bir-birinə aşiq olurlar, lakin tezliklə Yeqor onun qardaşı Sergeyi öldürür. Qız da Yeqoru hakimiyyətə təhvil verə bilir və o, amansızcasına şallaqlanır. Nəhayət, onlar hələ də bir-birini sevdiklərini başa düşürlər”.
“Adi bir məhəbbət hekayəsi olan film niyə birdən-birə silinsin və bütün lentləri məhv edilsin” sualı uzun zamandır verilir və buna hərə bir izah verir. Lakin əsl səbəb başqa idi.
Sovetlərin çəkdiyi film Şimali Qafqazda baş verir, amerikanların çəkdiyi film isə Azərbaycanda. Fikir verin obrazların adlarına: Osman, Əli bəy, Mirzə, Həsən və digərləri.
Film Azərbaycan adət-ənələrini tam göstərir. Baş rolun ifaçılarının geyimləri də azərbaycanlılara məxsus geyim idi. Filmdə baş verən dialoqlar və bəzi səhnələr bizim xalqa məxsus obrazlara aid idi.
Bir haşiyə çıxım ki, Sovetlərin çəkdiyi filmdə yoldaş Saxov roluna Faiq Mustafayev namizəd olur. SSRİ xalq artisti olub, azərbaycanlıdır. Opera və Balet Teatrının bariton səsli solisti kimi Azərbaycanda əksər operalarda əsas ariyaların ifaçısı olub. Lakin Moskva rejissora azərbaycanlı obrazını filmdə verməyi qadağan edir, həm də ssenaristlər azərbaycanlı obrazına yer versəydilər, filmin oğurluğu üzə çıxardı. Ona görə də Vladimir Etuş seçilir.
Amerika 1915-ci il Osmanlı Türkiyəsində baş verən hadisələrdən sonra türklər və müsəlmanlara aid obrazların müsbət formada təqdim edilməsinə qadağa qoyur. Onlar düşünürlər ki, əllərinə osmanlılardan qisas almaq, türkləri mənfi və qəddar obrazda təqdim etmək üçün şans düşüb. Bu film isə türklərin müsbət və qonaqpərvər, şən və zərərsiz olduğunu göstərdiyi üçün qərar verilir ki, onun bütün lentləri yandırılsın və yox edilsin.
Buna görə də biz bu filmin orjinalına tam baxa bilmək imkanlarından mərhum olmuşuq.
Zaur Əliyev
axar.az
|
|
|
|
|
|
|
|
Putin SSRİ-ni bərpa edə biləcəkmi?
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| • Qazax RİH-də 2025-ci ilin ilk ümumi qəbulu keçirilib
Bu gün, 19:20 |
|
|
|
| • Ermənistanın yersiz ambisiyası sülh müqaviləsinin perspektivlərinə mənfi təsir göstərir
Bu gün, 19:00 |
|
|
|
| • Ermənistanda himn qalmaqalı: - Paşinyan təkid edir, daşnaqlar qarşı çıxır
Bu gün, 18:58 |
|
|
|
| • “Ermənistan rəhbərliyinin “B planı” yoxdur” - Suren Sarkisyan
Bu gün, 18:04 |
|
|
|
| • Tiktoker Fatimə ev dustaqlığına buraxıldı
Bu gün, 18:02 |
|
|
|
| • Evi sökülən sakinə ev verilməlidir, yoxsa pul? - “Şirkətlər Bakıda bina tikmək istəmir”
Bu gün, 17:54 |
|
|
|
| • Ermənistan Rusiyanı və İranı necə aldatdı?! - GƏLİŞMƏ...
Bu gün, 17:51 |
|
|
|
| • Rövşən Rüstəmov məşhur polkovnikə vəzifə verdi - ƏMR
Bu gün, 17:48 |
|
|
|
| • "Xozeyn" ləqəbli tiktoker HƏBS EDİLDİ
Bu gün, 17:46 |
|
|
|
| • Tərtər şəhər Vüqar Tofiq oğlu Həsənov küçəsində də asfalt örtüyünün salınması işlərinə başlanılıb - FOTO
Bu gün, 17:44 |
|
|
|
| • Əhmədian əslində Ermənistana mesaj ötürur - AMMA...
Bu gün, 17:31 |
|
|
|
| • “ETN-nin son illərdə QHT-lərə verdiyi qrantlar əksər hallarda güzəştlə dost-tanışlara paylanılan hədiyyə olub...” - İTTİHAM VAR...
Bu gün, 17:29 |
|
|
|
| • Polis Yasamal rayonunda narkotiklərə qarşı əməliyyatlar keçirib - VİDEO
Bu gün, 17:28 |
|
|
|
| • İcra başçıları Bakıda bina tikə BİLMƏYƏCƏK - "Tikinti maqnatları"na qadağa
Bu gün, 17:15 |
|
|
|
| • Əsgərlərimizi Qərbi Azərbaycanda qırğına verdiniz – Babacanyan
Bu gün, 17:12 |
|
|
|
| • "German hospital”da yoxlama aparıldı, 4 nəfər cəzalandırıldı - AD GÜNÜ qalmaqalı...
Bu gün, 17:09 |
|
|
|
| • “Sea Breeze”ə yaxın şirkət yaradılıb
Bu gün, 17:05 |
|
|
|
| • "Üç gün əvvəl oğlum demişdi ki, yanğın baş verən ərazi uzaqdı"
Bu gün, 17:01 |
|
|
|
| • Delimitasiyada 1920-ci illərin xəritələrinə istinad edilməlidir - HÜQUQİ ŞƏRH
Bu gün, 16:59 |
|
|
|
| • Hesablama Palatası UNEC-də aşkarladığı maliyyə pozuntularını niyə ört-basdır edir? - YEYİNTİ İTTİHAMI
Bu gün, 16:58 |
|
|
|
| • “2,5 milyon xərc qoyduğum restorandan qanunsuz çıxarılıram” - BU NƏDİ BELƏ?
Bu gün, 16:54 |
|
|
|
| • BMU və İqlim Böhranına Cavab Layihə Qrupu arasında sənəd imzalanıb - FOTO
Bu gün, 16:51 |
|
|
|
| • Ermənistan parlamentinin vitse-spikeri Aİ rəsmisi ilə Azərbaycanla normallaşma prosesini müzakirə edib
Bu gün, 16:49 |
|
|
|
| • Direktor xaricdən Azərbaycana donor orqanların gətirilməsinin mümkünlüyündən danışıb
Bu gün, 16:47 |
|
|
|
| • Ermənistan Avropa İttifaqına üzv ola bilərmi? - ŞƏRH
Bu gün, 16:20 |
|
|
|
| • Gülzar Qurbanova virusa yoluxub
Bu gün, 16:17 |
|
|
|
| • "Avropa İttifaqının Gürcüstan və Ukraynanı “qapıda gözlədərək”, Ermənistana qucaq açması inandırıcı deyil"
Bu gün, 16:16 |
|
|
|
| • Müsavat Partiyası Sabir Rüstəmxanlıya CAVAB VERDİ
Bu gün, 16:14 |
|
|
|
| • “Putini danışıqlara getmək fikrindən daşındırmağa çalışırlar” - ISW
Bu gün, 16:12 |
|
|
|
| • Bakının 3 rayonunda binaların elektrik paylayıcı qutularından çoxsaylı oğurluqlar edən şəxs saxlanılıb - VİDEO
Bu gün, 16:08 |
|
|
|
| • Paşinyan Putinlə vidalaşır – Rus liderin “sürprizi” nə olacaq?
Bu gün, 16:05 |
|
|
|
| • İDDİA: Sahil Babayev yeni quruma rəhbərlik edəcək - Dövlət gəlirləri vahid quruma tapışırılır
Bu gün, 16:03 |
|
|
|
| • Bakı İrəvandan istədiyini bu yolla alacaq - Krılov
Bu gün, 16:00 |
|
|
|
| • Avropa yenə burnunu Ermənistana SOXDU: - “1992-ci ildə...”
Bu gün, 15:59 |
|
|
|
| • Deputatın 20 milyonluq əmlakı əlindən çıxdı - FOTO
Bu gün, 15:58 |
|
|
|
| • Mərdan Əliyev vəzifəsindən azad edildi - ƏMR
Bu gün, 15:57 |
|
|
|
| • Avropa İttifaqı Azərbaycan-Ermənistan sərhədində missiya müddətini uzatmaq istəyir
Bu gün, 15:53 |
|
|
|
| • Mərasim evlərinin yas biznesi: "Gündən-günə artır" - deputatdan REAKSİYA
Bu gün, 15:49 |
|
|
|
| • "Cənab Prezident mənə böyük etimad göstərib" - Samir Şərifovdan ilk açıqlama
Bu gün, 15:46 |
|
|
|
| • Açıq mesajın şifrəsi - Hələlik 1:0
Bu gün, 15:44 |
|
|
|
| • Xamenei Azərbaycandan üzr istəməlidir! – Tehran bizə qarşı heç vaxt səmimi olmayıb
Bu gün, 15:42 |
|
|
|
| • Rusiyada azərbaycanlı vəkilin həbs müddəti uzadılır
Bu gün, 15:40 |
|
|
|
| • “Partlayıcı döyüş sursatlarının zərərsizləşdirilməsi kursu”nun buraxılış mərasimi keçirilib
Bu gün, 15:39 |
|
|
|
| • Kriminal avtoriteti həbsxanada döyüb öldürdülər
Bu gün, 15:24 |
|
|
|
| • Ermənistanın Avropa Birliyi kursu: Rusiya və İranın münasibəti necə olacaq?
Bu gün, 15:22 |
|
|
|
| • “Xaricdəydim, Ətağanın cəddini çağırdım, yollar açıldı...” - bunu uzun illər AMEA-ya rəhbərlik etmiş şəxs deyir...
Bu gün, 15:19 |
|
|
|
| • Kabinetdə oturanlar 3-4 qat artıq maaş alır... - "Bizə də heç olmasa 1.5 mislini versinlər..."
Bu gün, 15:14 |
|
|
|
| • İcra başçısının qalmaqallı sabiq müavini seçkidən geri çəkildi - YAP-ın namizədi idi...
Bu gün, 15:05 |
|
|
|
| • Əsgər getməmək üçün özünü ülgüclə doğradı, sinəsinə “ATA” yazdırdı, amma... - İLGİNC TƏFƏRRÜAT
Bu gün, 15:03 |
|
|
|
| • Süleyman Mikayılovun Puta qəsəbəsində səyyar qəbulu keçirilib - FOTO
Bu gün, 14:56 |
|
|
|
|
