Cənubi Qafqaz sadəcə bir bölgə deyil, xeyr. Bu areal resurslara acgözlük edən Qərb elitalarının maraqlarının toqquşduğu bir döyüş meydanıdır. Qərb “demokratiya” və “sülh” kimi saxta şüarların arxasında gizlənərək, əslində, onlar üçün həqiqətən vacib olanı - enerji resurslarını, hərbi dəhlizləri və strateji hökmranlığı nəzarətdə saxlamağa çalışırlar. Brüssel və Vaşinqton ikiüzlü siyasətləri ilə regionu münaqişələr və sabitsizlik bataqlığına sürükləyir, bunu isə “sülhyaratma” adı altında həyata keçirirlər. Əgər kimsə hələ də Avropa İttifaqı və NATO-nun bu regionda sülh üçün olduğunu düşünürsə, o zaman artıq reallığı görmək vaxtıdır.
Avropa İttifaqı Azərbaycanla “strateji tərəfdaşlıq”dan danışmağı sevir.
Fəqət, Avropa İttifaqı və Avropa Komissiyası, lütfən, bir qədər səmimi olmağa çalışın: Brüssel üçün Azərbaycan müstəqil dövlət deyil, sadəcə, qaz mənbəsidir. Xüsusilə də Rusiya “etibarsız” təbii qaz təminatçısına və satıcısına çevrildikdən sonra. Cənub Qaz Dəhlizi (CQD) iqtisadi əməkdaşlığın simvoluna, Avropa ikili standartlarının və siyasi sinizmini lakmus kağızı kimi aşkarlayan məqama çevrildi. 2022-ci ildə imzalanan sazişə əsasən Azərbaycan qazının idxalını ikiqat artırmağa hazır olan Avropa məsələnin Azərbaycanın ərazi bütövlüyünün dəstəklənməsi və ya Ermənistanın sülh müqaviləsini imzalaması üçün İrəvana təsir etməyə gələndə "neytrallıq" maskasına əl atır.
Avropa İttifaqı “insan haqları” şüarını yalnız öz maraqlarına xidmət etdikdə gündəmə gətirir. Azərbaycana qarşı ittihamlar axtararkən hər daşın altında “pozuntular” tapırlar. Amma söhbət Ermənistandakı kütləvi hüquq pozuntularından - müxalifətə qarşı repressiyalar, cəmiyyətin militarizasiyası, keçmişdəki etnik təmizləmələrdən gedəndə isə sükut hökm sürür. Avropa İttifaqının və NATO-nun üzvü olan Fransa açıq şəkildə Ermənistanı silahlandırır, ona hava hücumundan müdafiə sistemləri, haubitsalar, reaktiv yaylım atəşi sistemləri və müasir silahlar verir. Yaxşı, belədirsə, bəs sizin "ümumbəşəri mənəvi dəyərlər"iniz haradadır, cənab qərbli "demokratlar"? Prinsipləriniz hara itdi?
Görünən budur ki, sadəcə, Qərbin maraqlarına xidmət edən, göstərişlərlə təlimatları şəksiz icra edən "tərəfdaş"lar üçün bu prinsiplər işləkdir.
NATO bölgəmizdə sanki klassik aqressiv bir qurum kimi davranır, əsl niyyətlərini isə “əməkdaşlıq” pərdəsi altında gizlədir. Gürcüstanla “əməkdaşlıq” adı altında bu ölkəni hərbi poliqona çevirirlər. ABŞ və NATO müttəfiqlərinin iştirakı ilə keçirilən "Noble Partner" təlimləri sadəcə təlim yox, güc nümayişidir. Daha da absurd olan isə Ermənistanla bağlı vəziyyətdir.
MDB ölkələrinin Kollektiv Təhlükəsizlik Müqaviləsi Təşkilatına (KTMT) "dondurulmuş" statusla olsa da, üzv olan rəsmi İrəvan paradoksal şəkildə NATO-nun "yeni dostu"na çevrilib. 2023-cü ildə İrəvanda keçirilən "Eagle Partner" təlimləri açıq-aşkar Rusiyanın üzünə çırpılmış bir sillə, eyni zamanda Azərbaycana qarşı bir çağırışdır. Brüssel və Vaşinqton regionu yeni eskalasiyaya sürükləyir ki, sonra “xilaskarlar” kimi geri dönsünlər.
NATO və Avropa İttifaqı üçün bölgəmizdə Rusiya Federasiyası "bir nömrəli düşmən"dir.
Cənubi Qafqazla bağlı strategiya sadə, primitiv, Tbilisi və İrəvanın şirnikləndirilməsinə yönəlmiş ssenaridir.
Cənubi Qafqaz bu çirkli oyun üçün mükəmməl bir səhnədir. Avropa İttifaqının Ermənistandakı (EUMA) missiyası guya “sülhyaratma” üçün nəzərdə tutulub, amma əslində bir məqsəd daşıyır – İrəvanı Qərbin marionetkasına çevirmək.
Avropa İttifaqı və NATO Cənubi Qafqazda sülhə maraqlıdırmı?
Ermənistana dəstək, İrəvanın aqressiv addımlarına göz yummalar, Azərbaycanın ədalətli mövqeyinə ikili standartlarla yanaşma - bunlar hamısı eyni strategiyanın tərkib hissələridir. Daha çox sabitsizlik – daha çox müdaxilə bəhanəsi deməkdir.
Bu ikiüzlülük enerji siyasətində daha da açıq görünür. Brüssel Azərbaycan qazı üçün milyardlar ödəməyə hazırdır, amma Azərbaycan ədalət və suverenliyinə hörmət tələb etdikdə, dərhal “aqressiya” ilə ittiham olunur. İkili standartlar? Bu, hələ yumşaq ifadədir. Bu, siyasi ikiüzlülüyün və sinizmin zirvəsidir.
Qərb Cənubi Qafqazda çirkli bir oyun oynayır. “Demokratiya”, “sülh” və “insan haqları” kimi gözəl sözlərin arxasında gizlənərək, onlar münaqişələri alovlandırır, revanşist rejimləri silahlandırır və xalqları manipulyasiya edirlər. Onlar sülh axtarmır. Onlar xaos istəyirlər ki, idarə edə bilsinlər.
Bu gün Cənubi Qafqaz sadəcə sivilizasiyaların kəsişdiyi bir yer deyil. Bu, diplomatik protokolların pərdəsi arxasında ən çirkli geosiyasi ssenarilərin həyata keçirildiyi bir döyüş meydanıdır. Qərb “demokratiya”, “sülh” və “insan haqları” kimi ikiüzlü mantralar arxasında gizlənərək, münaqişə dolu bir təzyiq dairəsi yaradır. Qarşıdurma dəyərlər uğrunda deyil – bu, nəzarət, resurslar və təsir uğrunda bir mübarizədir.
Azərbaycan dəfələrlə Ermənistanla sülh müqaviləsinin imzalanması üçün beynəlxalq ictimaiyyətə çağırış edib. Rəsmi Bakı münaqişənin dinc yolla həllinin vacibliyini fasiləsiz şəkildə vurğulayır.
Bəs Qərbin reaksiyası nə olub? Brüssel və Vaşinqton sülh təşəbbüslərini dəstəkləmək əvəzinə, münaqişəni qızışdırmaqda davam edirlər. Çünki sülh onlar üçün sərfəli deyil. Sülh onların təsir rıçaqlarını əlindən alır. Diplomatik dəstək əvəzinə - silah tədarükü, deeskalasiya çağırışları əvəzinə – siyasi təxribatlar...
Qərb siyasətçiləri özlərini “insan haqlarının müdafiəçisi” kimi göstərməyi sevirlər. Amma onların “dəyərləri” məhz maraqları başlayanda bitir. Ermənistanda uzun müddətdir avtoritar rejim hökm sürür: müxalifətə təzyiqlər, vətəndaş hüquqlarının pozulması adi hala çevrilib. Buna baxmayaraq, Aİ Ermənistana “demokratiyanın dəstəklənməsi” adı altında yüz milyonlarla avro maliyyə yardımı ayırır. Niyə? Çünki Ermənistan Qərbin oyununda rahat bir müttəfiqdir.
… 2020-ci il müharibəsindən sonra Ermənistan misli görünməmiş bir silahlanma yarışına başladı. Fransa, Hindistan və digər ölkələrlə imzalanan müqavilələr İrəvanı Cənubi Qafqazda əsas silah alıcılarından birinə çevirdi. Bəs Brüsselin etiraz bəyanatları haradadır? Rusiyaya və İrana qarşı daha az əhəmiyyətli addımlara görə asanlıqla tətbiq olunan sanksiyalar haradadır? 2023-cü ildə Ermənistan Fransa və Hindistanla 500 milyon dollardan çox dəyərində hərbi müqavilələr imzalayıb. Bu müqavilələrə müasir hava hücumundan müdafiə sistemləri, Pinaka reaktiv yaylım atəş sistemləri, tank əleyhinə raket kompleksləri və digər ağır silahlar daxildir. Avropa İttifaqı dünyanın digər bölgələrində “regional sabitliyə təhdid” adı altında sanksiyalar tətbiq etməkdə tərəddüd etmədiyi halda, Ermənistanın bu militarist həmlələrinə tamamilə göz yumur. Niyə? Çünki Ermənistan Qərbin siyasi maraqları üçün əlverişli bir müştəridir.
Qərb göz önündə olan faktlara göz yummağa davam edir: Ermənistanın remilitarizasiyası regionun təhlükəsizliyinə birbaşa təhdid yaradır və yeni müharibənin fitilini alovlandıra bilər. Amma bu, Qərbin silah satışından qazanc əldə etməsinə nə vaxt mane olub ki?
Aİ Rusiya və İrana qarşı xarici siyasətlərinə görə sanksiyalar tətbiq edir, amma Ermənistanın aqressiv siyasətinə, hərbi potensialını artırmasına və sülh danışıqlarından yayınmasına tamamilə göz yumur. Üstəlik, Aİ və NATO-nun üzvü olan Fransa Ermənistanı müasir hava hücumundan müdafiə sistemləri və ağır silahlarla təchiz edir. Fransa Brüsseldə Ermənistanın əsas lobbiçisinə çevrilib, Azərbaycana “aqressiya” ittihamları irəli sürür, İrəvanın təxribat və hərbi cinayətlərinə isə göz yumur.
Azərbaycan beynəlxalq ictimaiyyəti dəfələrlə Ermənistana sülh müqaviləsini imzalamaq üçün təzyiq göstərməyə çağırıb. Rəsmi Bakı dəfələrlə bəyan edib ki, münaqişənin yekun həlli üçün sülh müqaviləsi imzalanmalıdır. Amma Aİ-nin reaksiyası nədən ibarətdir? Cənubi Qafqaz üzrə xüsusi nümayəndə Toivo Klaar “dialoqun zəruriliyi” barədə şablon bəyanatlarla kifayətlənir, Ermənistanın sülh prosesinə sabotajına görə açıq tənqidlərdən qaçır. Bu, diplomatiya deyil. Bu, ən yüksək səviyyəli siyasi manipulyasiyadır.
2020-ci ilin 44 günlük Vətən müharibəsindən sonra Ermənistan hərbi potensialını artırmaq üçün genişmiqyaslı silahlanma siyasəti aparır. Fransa və Hindistanla milyonlarla dollar dəyərində müqavilələr, müasir hava hücumundan müdafiə sistemlərinin tədarükü, raket komplekslərinin alınması – bütün bunlar NATO və Aİ tərəfindən tam sükutla qarşılanır. Dünyanın başqa bölgələrində Qərb belə halları “təhlükəsizlik təhdidi” adlandırıb qışqırardı. Amma Cənubi Qafqazda - sükut. Niyə? Çünki Ermənistanın remilitarizasiyası Qərbin maraqlarına uyğundur. Ermənistan təkcə müştəri deyil, həm də regionda gərginlik yaratmaq üçün alətə çevrilib.
Fransa bu məsələdə xüsusilə riyakar mövqe tutur. Paris Ermənistanı sadəcə silahlandırmır, bunu “demokratiya və sülhə dəstək” adı ilə edir. Raket tədarükü ilə sülhü dəstəkləmək? Möhtəşəm Avropa məntiqi! “Ədalət” haqqında pafoslu çıxışlar etməyi sevən Fransa prezidenti Emmanuel Makron əslində, siyasi təsir uğrunda ölüm ticarəti ilə məşğul olan silah tacirinə çevrilib.
Azərbaycan dəfələrlə sülhün təmin olunması üçün Ermənistanla sülh müqaviləsi imzalamağa hazır olduğunu nümayiş etdirib. Bu müqavilə onilliklər boyu davam edən münaqişəyə son qoymalıdır. Bəs Avropa İttifaqı nə edir? Heç nə. Daha dəqiq desək, sülh prosesinə dəstək görüntüsü yaradır, əslində isə tamamilə dişsiz və qərəzli mövqe sərgiləyir.
… Qərb Cənubi Qafqazda odla oynayır. Qərb siyasətçiləri gurultulu şüarların arxasında gizlənərək, regionu yeni müharibələr və faciələr üçün münbit zəminə çevirirlər. Onlar sülh istəmirlər. Onlara lazım olan idarə olunan xaosdur ki, resurslara nəzarət etsinlər və siyasi proseslərə təsir göstərsinlər.
Amma oynadıqları od bir gün onların özlərini də yandıracaq. Cənubi Qafqaz şahmat taxtası deyil ki, fiqurları cəzasız şəkildə hərəkət etdirsinlər. Bu, canlı bir regiondur, burada xalqlar öz taleyinin piyada fiquru olmaq istəmir. Əgər Qərb aqressiv və ikiüzlü siyasətini dəyişməsə, yaratdıqları sabitsizlik onların özlərini də əsir alacaq.
O zaman artıq milyonlarla avronun “demokratiyanın dəstəklənməsi” adı altında hara xərcləndiyi və ya neçə hərbi baza qurulduğu önəmli olmayacaq.
Elçin Alıoğlu - TREND
