Üçüncü Dünya müharibəsinin siqnalı? – Ukrayna savaşı da belə başlamışdı
Tarix: 29-06-2023, 19:00 | Çap et
ABŞ Prezidenti Co Bayden Çin lideri Si Cinpini diktator adlandırıb. ABŞ dövlət katibi Entoni Blinkenin Pekin səfərinin başa çatmasından bir gün sonra çıxış edən Ağ Ev rəhbəri Çin liderinin hava şarı insidentindən narazı qaldığını deyib: “Si Cinpinin çox bədbəxt olmasının səbəbi onun bu şardan xəbəri olmaması idi. Diktatorlar nə baş verdiyini bilmədiyi zaman həqiqətən bundan xoşları gəlmir”.
Xatırladaq ki, ötən ilin əvvəlində Bayden Rusiya Prezidenti Vladimir Putini də diktator adlandırmışdı: “Vladimir Putin qatıl, ölümcül diktator və açıq-aşkar quldurdur”.
Onun bu açıqlamasına rəsmi Moskva sərt reaksiya verərək, ABŞ-ı okeanın o tayından dünyanı qarışdırmaqda ittiham etmişdi. Rusiya Xarici İşlər Nazirliyi ABŞ Prezidentini beynəlxalq hüquq normalarını pozmaqda və həddini aşmaqda günahlandımışdı. Baydenin məhz bu açıqlamasından sonra Rusiya Ukraynaya qarşı hücuma başladı.
Ötən ilin avqustunda dünyanın ABŞ-la Çin arasında nüvə müharibəsi həddinə çata biləcək hadisənin həyəcanı ilə çalxalanması, bir kiçik ada uğrunda dünya güclərinin üz-üzə gəlməsi bu iki dövlət arasında da münasibətlərin gərgin olmasından xəbər verir.
Bəs, Baydenin Rusiya-Ukrayna müharibəsi öncəsi Putini qatil və ölümcül diktator adlandırmasından sonra növbəti dəfə Çin lideri Si Cinpini diktatorluqda ittiham etməsi ABŞ iə Çin arasında müharibənin başlamasına hazırlıq kimi qiymətləndirilə bilərmi?
DİA.AZ-ın məlumatına görə, politoloq Elçin Xalidbəyli AYNA-ya şərhində deyib ki, ABŞ ilə Çin arasında müharibənin fəsadları dağıdıcı olar: “Bu səbəbdən nə Amerikanın, nə də Çinin bu müharibəyə gedəcəyi inandırıcıdır. Çünki bu müharibə Ukrayna müharibəsi ilə müqayisə oluna bilməz. Hər iki ölkə nüvə dövləti olmaqla yanaşı, kifayət qədər müasir hərbi və iqtisadi resurslara sahibdir. Eyni zamanda, ABŞ və Çin iqtisadiyyatları da dünya iqtisadiyyatında həlledici paya malikdir. Və bu iki ölkənin iqtisadiyyatları əsasən savaş ehtiyaclarının ödənilməsinə indeksləşərsə, nəticələri dünyada qlobal aclıq, hətta dərin xaos kimi təzahür edə bilər”.
“Düzdür, onların arasında soyuq müharibə hökm sürür, ancaq bu, daha çox müxtəlif təzyiqlər formasında təzahür edir. “Tayvan böhranı” silahlı toqquşmalara yol açarsa, bəşəriyyət yeni qlobal savaşla üzləşə bilər. Üstəlik, belə savaş bütün dünya üçün daha dağıdıcı və faciəvi nəticələr vəd edir”, - deyə həmsöhbətimiz bildirib.
Analitik hesab edir ki, Ağ Ev artıq əvvəlki kimi dünya üzərində əzici avtoritetini qoruya bilmir: “Çinin sürətlə güclənməsi, ABŞ-da baş verən iqtisadi böhranın Pekinin xeyrinə işləməsi və bu kimi amillər qarşılıqlı zidiyyətləri dərinləşdirir. ABŞ əhəmiyyətli mövqeyini əldən vermək istəmir və həm Çinə, həm də Rusiyaya qarşı hücumlar bundan qaynaqlanır. Avropa ölkələri Rusiyaya qarşı embarqolarda yaxından iştirak edir. Bununla da Avropa İttifaqının iqtisadiyyatında önəmli rol oynayan Rusiya enerji resurslarının “qoca qitə”yə axını dayandırılıb. Faktiki olaraq Avropa İttifaqı süquta doğru irəliləyir və bu sırada Çinlə də münasibətlərin pisləşməsi İttifaqın “intiharı” olardı”.
“Böyük ehtimalla, əsas hədəf yalnız Rusiyanın deyil, həm də Avropa İttifaqının iqtisadi cəhətdən zəiflədilməsinə hesablanıb. Çünki Avropa İttifaqı Çinin əsas və ən zəngin iqtisadi-ticari partnyorudur. Əgər, Avropa İttifaqı çökərsə, Çin iqtisadiyyatının iflasa uğraması da sürətlənə bilər. Ona görə də Ukrayna savaşının məhz Çinin maliyyə-iqtisadi böhrana düçar edilməsinə qədər davam etdirilə biləcəyi istisna deyil”, - deyə Xalidbəyli fikrini yekunlaşdırıb.
DİA.AZ-ın məlumatına görə, politoloq Elxan Şahinoğlu da AYNA-ya açıqlamasında qeyd edib ki, nə ABŞ, nə də Çin hərbi qarşıdurmada maraqlıdır: “Pekin iki ölkə arasındakı gərginliyi daha da artırmaq və əsas ticarət tərəfdaşlarından biri olan ABŞ-la körpüləri yandırmaq istəmir. Lakin reaksiyasız da qalmaq niyyətində deyil. Amerika ilə Çin arasında “əsəb müharibəsi” davam edir. Bunun hərbi qarşıdurma həddinə qədər gəlib çatacağı real deyil. Çünki bu, faktiki olaraq Üçüncü Dünya müharibəsinin başlanması olar. Ağ Ev Pekinlə təmaslarda xalq diplomatiyasının imkanlarından istifadə etməyə qərar verib”.
Siyasi şərhçinin sözlərinə görə, Vaşinqton Pekinlə fərqli formatlarda dialoq qurmağa çalışır: “ABŞ hazırkı siyasəti ilə yenidən Pekini Moskva ilə əməkdaşlıqdan çəkindirmək istəyir. Lakin buna nail olmur. Buna görə də rəmi Pekinə qarşı təzyiqləri artırır. Co Baydenin Çin lideri haqqında son bəyanatı da bundan qaynaqlanır”.
“Son dövrlər Qərb və anti-Qərb qüvvələri arasında qarşıdurma şiddətlənib və tərəflər bir-birinə qarşı sərt ritorikadan istifadə edirlər. ABŞ-ın dövlət katibi Entoni Blinkenin Çinə səfərindən sonra Prezident Baydenin məlum açıqlaması balanslı münasibətlərin hökm sürdüyündən xəbər verir. Amerika bir tərəfdən Çini yumşaltmağa çalışır, digər tərəfdən isə tənqid edir”, - deyə Şahinoğlu vurğulayıb.
|
|
|
|
|
|
Putin SSRİ-ni bərpa edə biləcəkmi?
|
|
|
|
|
|
|
|
|
• “Təhsildə maliyyə çatışmazlığı həm də ayrılan resursların səmərəsiz xərclənməsi ilə bağlıdır...” - ŞƏRH
Bu gün, 14:00 |
|
|
|
• Putin yenə darıxmağa başlayarsa... - Yüzminlərin qanı ilə suvarılan əyləncə meydanı
Bu gün, 13:58 |
|
|
|
• Kənd təsərrüfatı məhsulları ixrac edən sahibkarların həbslərinin arxasında nələr dayanır? - İLGİNC GƏLİŞMƏ
Bu gün, 13:12 |
|
|
|
• KTN-in rüşvət almaqda təqsirləndirilən sabiq vəzifəli şəxsinin vəsatəti təmin edilməyib
Bu gün, 13:10 |
|
|
|
• Tanınmış hüquq müdafiəçisi ŞOK SƏNƏD YAYDI... - BU NƏDİ BELƏ?..
Bu gün, 13:08 |
|
|
|
• Paşinyan iki ağaya qulluq etmək istəyir: alınırmı? - FAKT BUDUR!
Bu gün, 13:02 |
|
|
|
• Prokuror “Kanal 11”in direktoruna cəza istəyib
Bu gün, 13:01 |
|
|
|
• “Keşlə bazarı”nda söküntü işləri təxirə salınır - BU TARİXƏDƏK...
Bu gün, 12:55 |
|
|
|
• "Bununla bağlı mənə məlumat verməlidirlər" - GİLEY
Bu gün, 12:52 |
|
|
|
• "Qızışdıranlar olmasa, əslində, camaat üçün xoşdur" - Razi Nurullayev
Bu gün, 12:50 |
|
|
|
• Bayram tətilindən sonrakı ilk dərs günü açıqlanıb - DİQQƏT!
Bu gün, 12:47 |
|
|
|
• Gecə və səhər bəzi yerlərdə arabir duman olacaq - belə deyirlər...
Bu gün, 12:46 |
|
|
|
• Ağsu RMX-nin dələduzluqda təqsirləndirilən vəzifəli şəxsləri özlərini qismən təqsirli biliblər
Bu gün, 12:45 |
|
|
|
• "Özünə hörmət edən adam “feyk” profil işlətməz" - ETİRAZ
Bu gün, 12:42 |
|
|
|
• Rusiya Zaporojye və Xersona 4000 nəfərin iştirakı ilə hücuma hazırlaşır - KİV
Bu gün, 12:40 |
|
|
|
• Saxta iş elanı ilə vətəndaşları aldadan şəxs tutuldu - Polisin internet əməliyyatı
Bu gün, 12:37 |
|
|
|
• Prezident İlham Əliyev bir qrup idmançı və idman mütəxəssisini təltif edib - SİYAHI
Bu gün, 12:36 |
|
|
|
• "Zəlzələ olanda birinci biz hiss edirik..." - NARAZILIQ VAR...
Bu gün, 12:35 |
|
|
|
• Gömrük Komitəsinin tenderi LƏĞV OLUNDU - SƏBƏB
Bu gün, 12:25 |
|
|
|
• Orbanla Fitsonun PUTİN SEVGİSİ - Görünəni odur ki...
Bu gün, 12:20 |
|
|
|
• Əli İnsanov İlham Əliyevi təbrik etdi
Bu gün, 12:18 |
|
|
|
• Almaniyada cinayət törədən şəxsin ekstradisiya işinə baxılır - DETALLAR
Bu gün, 12:15 |
|
|
|
• Ağdam Rayon Mərkəzi Xəstəxanasının tikintisinə 20 milyon manat ayrıldı
Bu gün, 12:12 |
|
|
|
• "Sual verildi ki, siz niyə filan obyektin vergisini ödəmirsiniz?" - Xoşqədəm həmyerlisini İFŞA ETDİ
Bu gün, 12:08 |
|
|
|
• Azərbaycan və Maldiv arasında diplomatik, xidməti və rəsmi pasport sahibləri qarşılıqlı viza tələbindən azad ediləcək
Bu gün, 12:04 |
|
|
|
• "Qadın ayrılıb deyə “onunla evlənmək olmaz” düzgün düşüncə tərzi deyil" - VİDEO
Bu gün, 11:51 |
|
|
|
• “5A Construction” şirkəti ölkədən pul çıxarıb? - TƏFƏRRÜAT
Bu gün, 11:44 |
|
|
|
• Culfa və Babək şəhərinin baş planının hazırlanması 351 min manata başa gələcək
Bu gün, 11:40 |
|
|
|
• Tramp-Putin görüşünə hazırlıqlar başlayır
Bu gün, 11:38 |
|
|
|
• "Bakıda hesab edirlər ki, bu, onlara dəhlizi nəzarətə götürmək hüququ verir" - Vardan Oskanyan
Bu gün, 11:33 |
|
|
|
• “Yararlı hərbi qulluqçular yararsız kimi qeyd olunur” - RƏSMİ İTTİHAM
Bu gün, 11:31 |
|
|
|
• Jurnalistə vəzifə verildi - ƏMR
Bu gün, 11:24 |
|
|
|
• Neftçilərdən SOS: Heç birimizin ərzağı qalmayıb!!! - NƏ BAŞ VERİR?
Bu gün, 11:18 |
|
|
|
• Şərurda valideynlər məktəbdən İMTİNA EDİR? - "Siniflərdə oturmaq mümkün deyil..."
Bu gün, 11:08 |
|
|
|
• İri Şəhərlərin Birləşmiş Su Təchizatı Xidməti jilet, papaq, dəbilqə, eynək alacaq - 343 min xərcləyəcək
Bu gün, 11:03 |
|
|
|
• Paşinyan gecikmiş etirafından peşmandır - KİV
Bu gün, 10:59 |
|
|
|
• Elvin Məmmədova yeni vəzifə verildi - ƏMR
Bu gün, 10:58 |
|
|
|
• Qardaşına görə arvadının başını kəsdi – Xırdalanda dəhşət
Bu gün, 10:55 |
|
|
|
• Bakıda daha bir lizinq şirkəti təsis edilib
Bu gün, 10:49 |
|
|
|
• Bakı həbsxanasında DAHA BİR ÖLÜM
Bu gün, 10:41 |
|
|
|
• Emin Əmirullayevin `skoç`lanan və tüstülənən məktəbləri... - AXI NİYƏ?..
Bu gün, 10:34 |
|
|
|
• 4 günlük gecikməyə görə İŞDƏN QOVULDU VƏ... - İTTİHAM VAR...
Bu gün, 10:30 |
|
|
|
• “Soyuqdan donsam da, heç vaxt qazı yanılı qoyub yatmıram” – Razi Nurullayev
Bu gün, 10:16 |
|
|
|
• Fakt istəyən nazirə FAKT YAĞIŞI davam edir... - Nəticəsi OLACAQMI?
Bu gün, 10:14 |
|
|
|
• Afaqın verilişi nə vaxt yayımlanacaq?
Bu gün, 10:10 |
|
|
|
• Dələduzluqda ittiham olunan “Moon Kids” uşaq bağçasının direktoru özünü təqsirli bilməyib
Bu gün, 10:06 |
|
|
|
• Naxçıvanda ÇÖRƏK BÖHRANI: İşçilər NİYƏ İŞLƏMİR? - Vasif Talıbovun da adı çəkilir...
Bu gün, 10:03 |
|
|
|
• Ermənistanın dəmir yolu təklifi: Paşinyan əslində nə istəyir? - AKTUAL
Bu gün, 09:50 |
|
|
|
• Geri çağrılan səfirdən GERİYƏ QALANLAR... - İLGİNC İDDİA
Bu gün, 09:45 |
|
|
|
• AMEA-nın hər köşəsi BAZAR İMİŞ... - BU NƏDİ BELƏ?..
Bu gün, 09:32 |
|
|
|
|