Dnestryanı münaqişənin həlli planı hazırdır
Tarix: 2-12-2017, 10:17 | Çap et
Avropanın həlli uzanan əsas münaqişələrindən biri - Dnestryanı problemin həlli ilə bağlı Vyanada keçirilən danışıqların təfərrüatı bəlli olub. Yayılan xəbərlərə görə, bölgənin Moldovaya inteqrasiyası planı hazırlanıb. Rusiyanın "Kommersant” qəzeti Moldova hökumətinin hazırladığı planın təfərrüatlarını əldə etməyə müvəffəq olub. Planda Dnestryanı bölgəyə Moldovanın tərkibində xüsusi status verilməsi nəzərdə tutulub. 12 bölmədən və 8 səhifədən ibarət sənəddə danışıqlar prosesinin aktivləşdirilməsi, Rusiya qoşunlarının çıxarılması və sülhyaratma əməliyyatlarının transformasiyası nəzərdə tutulur. Bundan əlavə, Birləşmiş Ştatlar və Avropa İttifaqının danışıqlar prosesində müşahidəçi statusunun qaldırılması da planda nəzərdə tutulur. Hazırda ATƏT, Rusiya və Ukrayna bu prosesdə iştirak edirlər. Maraqlıdır ki, Moldova prezidenti İqor Dodon hələ üzə çıxmayan sənədlə bağlı narazılığını ifadə edib. Beləliklə, Moldova hökuməti tərəfindən hazırlanan birləşmə sənədi - "Dnestryanı münaqişənin həllinə giriş və Moldova Respublikasına reinteqrasiya” adlandırılıb.
Onu da qeyd edək ki, sənəd Moldova baş nazirinin reinteqrasiya üzrə müavini George Belan və Xarici İşlər Nazirliyinin xüsusi məsələlər üzrə səfiri İon Stevile tərəfindən hazırlanıb. "Çərçivə sənədi” münaqişə ilə bağlı baza parametrlərini, məqsəd və faktorları, mexanizmləri özündə əks etdirir. Dnestryanı münaqişə bu sənəddə postsovet məkanda və bütövlükdə Avropada mövcud olan münaqişələr sırasında "bir qədər az mürəkkəb” və "həlli tez bir zamanda mümkün” münaqişə adlandırılıb. Xüsusi qeyd edilir ki, bu münaqişədə dini və hər hansı bir etniklərərarası ziddiyyətlər mövcud deyil. Əhalinin demoqrafik və icma strukturu praktiki olaraq identikdir – moldovan, ukraynalı və ruslardan təşkil olunub. Lakin xüsusi qeyd edilir ki, problem Dnestryanı bölgə ilə Moldovanın xarici siyasətində yarana bilər - Moldova Avropa İttifaqına üzvlüyün tərəfdarıdır, tanınmamış Tiraspol rəhbərliyi isə Rusiyaya inteqrasiyanı istəyir.
Sənəddə Rusiya məsələsi ayrıca qeyd olunub. Ən əsası, Rusiya qoşunlarının ərazidən çıxarılması məsələsi qoyulub. Rusiya qoşunlarının tez bir zamanda bölgədən çıxarılması qarşılıqlı etimadı və münaqişənin həlli ilə bağlı əlverişli siyasi atmosferi formalaşdıra bilər. Müəlliflər hesab edirlər ki, Rusiya qoşunlarının çıxarılması regionda tək sülh və təhlükəsizliyin təminatına və möhkəmləndirilməsinə deyil, həm də Moldovanın neytral dövlət kimi statusunun qorunub saxlanılmasına səbəb olacaq. Sonrakı bənddə isə sülhyaratma missiyasını yerinə yetirən hərbi birləşmələrin öz funksiyasını başa vurduqları və bu səbəbdən geri dönmələri vurğulanıb. Sülhyaratma missiyasını Kişinyov çoxmillətli mülki missiya ilə əvəzlənməsini təklif edib. Onların tərkibinin isə Rusiya, Avropa İttifaqı, Ukrayna və digər maraqlı dövlətlərdən ibarət olması təklif edilir. Status-kvonun dəyişdirilməsi isə münaqişənin nizamlanması bəndində öz əksini tapıb. Hazırda belə bir format rolunu 5+2 (münaqişə tərəfləri - Moldova, Dnestryanı bölgə, vasitəçi tərəflər - ATƏT, Rusiya, Ukrayna, eləcə də müşahidəçilər - ABŞ və Avropa İttifaqı) formatı yerinə yetirir. Sənəd müəllifləri hesab edirlər ki, Aİ və ABŞ-ın statusunun müşahidəçilikdən tam mənada vasitəçiliyə kimi artırılması danışıqların formatına müsbət təsir edəcək.
Qeyd edək ki, sonuncu dəfə Dnesryanı münaqişənin nizamlanması ilə bağlı plan 2003-cü ildə hazırlanmışdı. O zaman Moldova prezidenti Vladimir Voronin onu imzalamaqdan imtina etmişdi. Rusiya baş nazirinin müavini Dmitri Kozakın iştirakı ilə hazırlanan sənəd "Kozakın bəyannaməsi” adını almışdı. Bu sənəd Moldovanın Dnestryanı və Qaqauziya subyektləri timsalında federallaşmasını nəzərdə tuturdu.
Xatırladaq ki, Vyanada həftənin əvvəlində son iki ildə ilk dəfə olaraq Dnestryanı münaqişənin həlli ilə bağlı tam tərkibli görüş keçirilib. Bu dəfə danışıqlar ATƏT-ə sədrlik edən Avstriyanın paytaxtı Vyanada keçirilib. Rusiya nəşrləri yazmışdı ki, razılığın əldə olunmasında diplomatlar səy göstərsələr də, danışıqlar prosesində adlarının hallanmasını istəməyən və kənarda qalmağa üstünlük verən məxfi oyunçuların böyük rolu olub. Söhbət qərbyönümlü siyasətçi kimi tanınan Moldovanın hakim Demokrat Partiyasının lideri Vladimir Plaxotnyuk ilə Dnestryanılı biznesmen, "Şerif” holdinqinin rəhbəri Viktor Quşandan gedir. \\kaspi.az\\
|
|
|
|
|
|
|
|
Putin SSRİ-ni bərpa edə biləcəkmi?
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| • Afaq Məsuda Azərbaycan Prezidentinin fərdi təqaüdü verilib - SƏRƏNCAM
Bu gün, 13:26 |
|
|
|
| • Moskva gözləntiləri doğruldur – yenə həqiqəti danır
Bu gün, 13:09 |
|
|
|
| • “Gemini Group”un rəhbəri Rəşad Süleymanov ölkədən nə qədər valyuta çıxarıb? - DETALLAR
Bu gün, 13:07 |
|
|
|
| • Əmlak bazarında durğunluq hökm sürür - NƏ BAŞ VERİR?
Bu gün, 13:04 |
|
|
|
| • Müdafiə Nazirliyindən QADAĞA GƏLDİ - xüsusi AÇIQLAMA
Bu gün, 12:59 |
|
|
|
| • Əfqan Sadıqovun Azərbaycana ekstradisiyası qadağan edildi - son söz Anri Oxanaşvilidə qalır
Bu gün, 12:57 |
|
|
|
| • İlham Əliyev və Nikol Paşinyan Davosa gedəcəklər
Bu gün, 12:53 |
|
|
|
| • “Fikrimdə qalıram, Tramp sülh gətirəcək” - Natiq Cəfərli
Bu gün, 12:50 |
|
|
|
| • Xaricdə azərbaycanlıları qeydiyyata alana cinayət işi açıldı - TƏFƏRRÜAT
Bu gün, 12:47 |
|
|
|
| • Bəzi yerlərdə arabir duman olacaq - belə deyirlər...
Bu gün, 12:42 |
|
|
|
| • Trend mahnısının cümləsi qalmaqallı oldu: -"Aygün Kazımovaya hər şey olar"
Bu gün, 12:41 |
|
|
|
| • "Bank Avrasiya"nın xalis mənfəəti 3 mln. manata yaxın azalıb - HESABAT
Bu gün, 12:39 |
|
|
|
| • Sumqayıtda təşkilat sədri hücuma məruz qaldı: Polis hərəkətə keçdi - TƏFƏRRÜAT
Bu gün, 12:30 |
|
|
|
| • 3 il əvvəl başlayan sürüşmənin qarşısı niyə ALINMIR? - Şəki sakinləri TƏHLÜKƏ ilə ÜZ-ÜZƏ
Bu gün, 12:28 |
|
|
|
| • Vaşinqton İrəvana necə "hamilik" edəcək? - Elçin Alıoğlu yazır...
Bu gün, 12:21 |
|
|
|
| • Azərbaycan Ordusunun Baş Qərargah rəisi NATO və tərəfdaş ölkələrin Baş Qərargah rəislərinin iclasında iştirak edib
Bu gün, 12:17 |
|
|
|
| • Bakıda restoranda baş verən cinayətin görüntüləri yayılıb - VİDEO
Bu gün, 12:15 |
|
|
|
| • Paşinyan Rusiyanın təhdidlərindən narahatdır - “Hraparak”
Bu gün, 12:13 |
|
|
|
| • 316 saylı orta məktəbin yanındakı torpaq sahəsinə KİM GÖZ DİKİB? - İLGİNC İDDİALAR
Bu gün, 12:11 |
|
|
|
| • Blinken Mirzoyanla bunu razılaşdırıb: "Soros" bölgəyə gəlir - Seyidov danışdı
Bu gün, 12:01 |
|
|
|
| • Maaş azlığı, yoxsa alim riyakarlığı - REPLİKA
Bu gün, 11:59 |
|
|
|
| • Ermənistan ordusunun Baş Qərargah rəisi NATO iclasında iştirak edir
Bu gün, 11:56 |
|
|
|
| • Akif Marifliyə yeni vəzifə verildi
Bu gün, 11:52 |
|
|
|
| • Ruslardan ABSURD İDDİA... Qazaxlar susur: QARA QUTU açılana qədər... - NƏ BAŞ VERİR?
Bu gün, 11:50 |
|
|
|
| • GDU-nun nəzdində Regional Kollecə yeni təyinatlar olub - ƏMR
Bu gün, 11:48 |
|
|
|
| • İrəvanın Aİ-ABŞ həmləsi: Ermənistan Trampa ümid edə bilərmi? - Eurasiya.net
Bu gün, 11:43 |
|
|
|
| • "Quska"nın vəkilləri məhkəməyə gəlmədi - bu səbəbdən də...
Bu gün, 11:38 |
|
|
|
| • Rusiyanın sülh prosesinə təsir imkanları məhduddur - FAKT BUDUR!
Bu gün, 11:36 |
|
|
|
| • Goranboyda 10-cu sinif şagirdi evlənmək məqsədi ilə qaçırılıb - Polis İŞƏ QARIŞDI
Bu gün, 11:32 |
|
|
|
| • Faiq Ağayevdən səs-küy yaradan fotosessiya - FOTO
Bu gün, 11:30 |
|
|
|
| • Zelenskinin xanımı GÖRÜN HARADA dincəlir - ŞOK məlumat
Bu gün, 11:29 |
|
|
|
| • Bakı Ali Neft Məktəbinə yeni prorektor təyin olundu - ƏMR
Bu gün, 11:26 |
|
|
|
| • Britaniya və Fransa Ukraynaya qoşun göndərməyi müzakirə edirlər - "The Telegraph"
Bu gün, 11:19 |
|
|
|
| • Rusiya Ermənistana qarşı hərəkətə keçdi – Durum kəskinləşir
Bu gün, 11:16 |
|
|
|
| • "Məktəbin tikintisinə ayrılan maliyyə hara getdi, kimlər məsuliyyət daşıyır?" - SAKİNLƏR ÇARƏSİZDİR
Bu gün, 11:05 |
|
|
|
| • Hospital rəisindən Elçin Quliyevə şikayət - NARAZILIQ VAR...
Bu gün, 11:02 |
|
|
|
| • Şəmkirin keçmiş icra başçısının oğlunu öldürən şəxs vaxtından əvvəl azadlığa çıxmaq istəyir
Bu gün, 10:58 |
|
|
|
| • Sazişdən sonra Tramp Ermənistanı daha da gücləndirəcək... - AKTUAL
Bu gün, 10:55 |
|
|
|
| • Sənubər Nəzərova Departament rəhbəri təyin edildi - BUNDAN SONRA...
Bu gün, 10:54 |
|
|
|
| • "Sabah kimisə öldürsə, yenə də sərbəst qala bilər..." - İLGİNC İDDİA
Bu gün, 10:52 |
|
|
|
| • Xırdalandan Sumqayıta gedənlər küçələrdə qalıb - 10 dəqiqəlik interval bir saata qaldırılıb
Bu gün, 10:46 |
|
|
|
| • Məhkəmə Ağadadaş Ağayevin mülki iddiasına xitam verilməsi barədə qərar qəbul edib
Bu gün, 10:45 |
|
|
|
| • Neftçilərlə bərabər işçiləri daşıyan matrosların da maaşları yerində sayır... - ETİRAZ VAR...
Bu gün, 10:44 |
|
|
|
| • “Atamın qızıllarını Sevda verib Günaya” – 186 minlik ZƏRGƏRLİK İŞİ
Bu gün, 10:27 |
|
|
|
| • İnnovasiya və Rəqəmsal İnkişaf Agentliyinin sədri dəyişib - BUNDAN SONRA...
Bu gün, 10:12 |
|
|
|
| • Müharibə olacaq, Zəngəzur dəhlizi... - Danielyan
Bu gün, 10:07 |
|
|
|
| • "Tramp üçün də əlavə başağrısı yaradırlar" - deputat
Bu gün, 10:03 |
|
|
|
| • Seçki ayında bələdiyyələr birləşir - nələr dəyişəcək?
Bu gün, 09:56 |
|
|
|
| • “Capital City” ilə KİMSƏ BACARA BİLMİR? - "Başqa əlacımız qalmayıb..."
Bu gün, 09:41 |
|
|
|
| • "Rusiya İranın bu addımına qətiyyən razı olmaz" - ŞƏRH
Bu gün, 09:36 |
|
|
|
|
