BJEZİNSKİDƏN ŞOK PROQNOZLAR
Tarix: 4-01-2012, 13:33 | Çap et
 “ABŞ-IN SÜQUTU AZƏRBAYCANA DA BÖYÜK ZƏRBƏ VURACAQ”
Amerikanın Foreign Policy jurnalı tanınmış politoloq, prezident Karterin milli təhlükəsilzik üzrə keçmiş müşaviri, çapa hazırlanan “Strateji konsepsiya: Amerika və qlobal güc böhranı” kitabının müəllifi Zbiqnev Bjezinsikinin məqaləsini dərc edib. Analitikin fikrincə, Birləşmiş Ştatların mümkün, hətta qaçılmaz olan tənəzzülü bütün dünya üçün mənfi nəticələnə bilər.
“Beynəlxalq arenada qeyri-müəyyənlik, qlobal rəqiblər arasında çəkişmələrin kəskinləşməsi, hətta açıq xaos ABŞ-ın tənəzzülünün nəticələri ola bilər”, - Bjezinski belə hesab edir. Demokratiya haqda arzular yox, “müxtəlif avtoritarizm, millətçilik və dini hibridlərə əsaslanan gücləndirilmiş milli təhlükəsizlik modeli” qalib gələcək.
“İkinci ranq”a aid dünya ölkələrinin, o cümlədən Hindistan, Yaponiya, Rusiya və bəzi Avropa ölkələrinin liderləri artıq ABŞ-ın tənəzzülünün nəticələrini hesablayırlar. “Rusiya Amerikanın qeyri-müəyyən perspektivləri ilə bağlı xəyallara (hətta bədxahlığa) qapanır.
Çin başa düşür ki, uğura doğru yol indiki dünya quruluşunun kəskin iflası yox, gücün tədricən yenidən bölünməsidir. Lakin əgər inadkar Çin millətçiliyi baş qaldırarsa, qonşularla münasibətlər korlana bilər və “XXI əsrin Asiyası XX əsrin qaniçən, zorakı Avropasına çevrilər”.
ABŞ-ın çökməsi bir sıra zəif dövlətlər üçün də təhlükəlidir.
ABŞ-ın zəifləməsi Meksika ilə əlaqələrin pozulmasına səbəb olacaq: Ştatlarda millətçilik və öz təhlükəsizliyinə görə qorxu güclənəcək. Meksika tərəfi isə ərazi iddiaları irəli sürəcək.
Dəniz yolları, kosmos, kiberməkan və ətraf mühit üzərində nəzarət zəifləyəcək.
Müəllif ABŞ-ı ya yeni siyasi strategiyanı həyata keçirməyə, ya da qlobal sarsıntılara hazırlaşmağa çağırır.
ABŞ-ın qlobal əhəmiyyətinin azalması regional münaqişələrə yol aça bilər. Bjezinski Amerikanın çökməsindən uduzacaq 8 ölkənin adını çəkir:
1. Gürcüstan Rusiyanın “siyasi qorxutmaları və hərbi təcavüzü” qarşısında asılı vəziyyətə düşəcək.
Bu nə ilə təhlükəlidir? Rusiyanın Avropa neft-qaz təchizatının “cənub dəhlizi” üzərində hakimiyyəti, Moskvanın siyasi məqsədləri ilə barışması üçün Avropaya təzyiqlərin artması ilə; bu isə Azərbaycanın maraqlarına güclü zərbə vuracaq”, - məqalədə deyilir.
2. Tayvan Çinin təzyiqləri qarşısında asılı vəziyyətə düşəcək; Çox güman ki, Pekinə sərfəli olan birləşmə prosesi yaxınlaşacaq.
3. Cənubi Koreya dilemma qarşısında qalacaq: Çinin regional hökmranlığı ilə barışsın yoxsa Yaponiya ilə münasibətləri möhkəmləndirsin.
Bu, nə ilə təhlükəlidir: Koreya yarımadasında hərbi-iqtisadi sabitlik üçün təhlükə ilə.
4. Belarus. Amerikanın tənəzzülü Rusiyaya şans verəcək ki, Belarusu tam nəzarətə götürsün.
“Bu, nə ilə təhlükəlidir: Baltik ölkələrinin, xüsusən Latviyanın təhlükəsizliyi laxlayacaq.
5. Ukrayna: Avropanın bu ölkəni Qərb birliyinə inteqrasiya etmək istəyi və imkanları zəifləyəcək.
Bu nə ilə təhlükəlidir: Rusiyanın imperiya ambisiyalarının dirçəlməsi ilə, - müəllif qeyd edir.
6. Əfqanıstan artıq bərbad vəziyyətdədir. Əgər Amerika qoşunları tələsik çıxarılsa, Əfqanıstanın süqutu mümkündür.
Bu nə ilə təhlükəlidir: Talibanın dirçəlməsi, başqasının əli ilə Hindistan-Pakistan müharibəsinin baş verməsi, beynəlxalq terrorizm üçün sığınacağın meydana gəlməsi ilə.
7. Pakistan hərbçilərin idarəçiliyi altında olan dövlətə, radikal islam dövlətinə, mərkəzi hakimiyyət olmadan hərbi-islam idarəçiliyinin kombinasiya edilmiş dövlətə çevrilə bilər.
Bu nə ilə təhlükəlidir: nüvə silahlarına malik səhra komandirləri;
nüvə silahına malik İran tipli antiqərb hökumətin gəlişi; Mərkəzi Asiyada regional qeyri-sabitlik ilə.
8. İsrail, həmçinin ümumilikdə “Böyük Yaxın Şərq”. Amerikanın çökməsi əsl “tektonik oyanışlara” təhrik edəcək ki, bu da siyasi sabitliyi pozacaq.
Bu nə ilə təhlükəlidir: İsrail və ya ABŞ ilə İran arasında açıq qarşıdurma; islam radikalizminin və ekstremizminin artması; ümumdünya neft-qaz böhranı; ABŞ-ın müttəfiqlərinin Fars körfəzində asılı vəziyyətə düşməsi ilə, - məqalədə qeyd olunur.
|
|
|
|
|
|
|
|
Putin SSRİ-ni bərpa edə biləcəkmi?
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| • "Azərsun Holdinq" şəhid atasının torpağını əlindən alıb - AÇIQLAMA
Bu gün, 00:35 |
|
|
|
| • Eyni dərmanlar apteklərdə fərqli qiymətə satılır – Bu, qanun pozuntusudur
Bu gün, 00:29 |
|
|
|
| • Saxladığı qadına karxana bağışlayan keçmiş başçıdan AÇIQLAMA - "Biri mənim anadan olduğum tarix..."
Bu gün, 00:28 |
|
|
|
| • Ukrayna və Rusiya hələlik sülh danışıqlarına hazır deyil - Ağ Ev
Bu gün, 00:23 |
|
|
|
| • Laçında 2 ədəd kənd yaşayış məntəqəsinin layihəsi hazırlanır - 1,8 MİLYONLUQ TENDERLƏR UDULDU
Bu gün, 00:05 |
|
|
|
| • Bakıda yeni tikinti şirkəti yaradılıb
Bu gün, 00:02 |
|
|
|
| • “Bundan başqa Ermənistanın heç bir variantı yoxdur, Qərb isə…” – Boşyan
Dünən, 23:48 |
|
|
|
| • Xose Bernardo narkotik aludəçisidir? - VİDEO
Dünən, 23:44 |
|
|
|
| • Azərbaycanlı jurnalist ürəktutmadan vəfat etdi
Dünən, 23:40 |
|
|
|
| • Qazax RİH-də 2025-ci ilin ilk ümumi qəbulu keçirilib
Dünən, 19:20 |
|
|
|
| • Ermənistanın yersiz ambisiyası sülh müqaviləsinin perspektivlərinə mənfi təsir göstərir
Dünən, 19:00 |
|
|
|
| • Ermənistanda himn qalmaqalı: - Paşinyan təkid edir, daşnaqlar qarşı çıxır
Dünən, 18:58 |
|
|
|
| • “Ermənistan rəhbərliyinin “B planı” yoxdur” - Suren Sarkisyan
Dünən, 18:04 |
|
|
|
| • Tiktoker Fatimə ev dustaqlığına buraxıldı
Dünən, 18:02 |
|
|
|
| • Evi sökülən sakinə ev verilməlidir, yoxsa pul? - “Şirkətlər Bakıda bina tikmək istəmir”
Dünən, 17:54 |
|
|
|
| • Ermənistan Rusiyanı və İranı necə aldatdı?! - GƏLİŞMƏ...
Dünən, 17:51 |
|
|
|
| • Rövşən Rüstəmov məşhur polkovnikə vəzifə verdi - ƏMR
Dünən, 17:48 |
|
|
|
| • "Xozeyn" ləqəbli tiktoker HƏBS EDİLDİ
Dünən, 17:46 |
|
|
|
| • Tərtər şəhər Vüqar Tofiq oğlu Həsənov küçəsində də asfalt örtüyünün salınması işlərinə başlanılıb - FOTO
Dünən, 17:44 |
|
|
|
| • Əhmədian əslində Ermənistana mesaj ötürur - AMMA...
Dünən, 17:31 |
|
|
|
| • “ETN-nin son illərdə QHT-lərə verdiyi qrantlar əksər hallarda güzəştlə dost-tanışlara paylanılan hədiyyə olub...” - İTTİHAM VAR...
Dünən, 17:29 |
|
|
|
| • Polis Yasamal rayonunda narkotiklərə qarşı əməliyyatlar keçirib - VİDEO
Dünən, 17:28 |
|
|
|
| • İcra başçıları Bakıda bina tikə BİLMƏYƏCƏK - "Tikinti maqnatları"na qadağa
Dünən, 17:15 |
|
|
|
| • Əsgərlərimizi Qərbi Azərbaycanda qırğına verdiniz – Babacanyan
Dünən, 17:12 |
|
|
|
| • "German hospital”da yoxlama aparıldı, 4 nəfər cəzalandırıldı - AD GÜNÜ qalmaqalı...
Dünən, 17:09 |
|
|
|
| • “Sea Breeze”ə yaxın şirkət yaradılıb
Dünən, 17:05 |
|
|
|
| • "Üç gün əvvəl oğlum demişdi ki, yanğın baş verən ərazi uzaqdı"
Dünən, 17:01 |
|
|
|
| • Delimitasiyada 1920-ci illərin xəritələrinə istinad edilməlidir - HÜQUQİ ŞƏRH
Dünən, 16:59 |
|
|
|
| • Hesablama Palatası UNEC-də aşkarladığı maliyyə pozuntularını niyə ört-basdır edir? - YEYİNTİ İTTİHAMI
Dünən, 16:58 |
|
|
|
| • “2,5 milyon xərc qoyduğum restorandan qanunsuz çıxarılıram” - BU NƏDİ BELƏ?
Dünən, 16:54 |
|
|
|
| • BMU və İqlim Böhranına Cavab Layihə Qrupu arasında sənəd imzalanıb - FOTO
Dünən, 16:51 |
|
|
|
| • Ermənistan parlamentinin vitse-spikeri Aİ rəsmisi ilə Azərbaycanla normallaşma prosesini müzakirə edib
Dünən, 16:49 |
|
|
|
| • Direktor xaricdən Azərbaycana donor orqanların gətirilməsinin mümkünlüyündən danışıb
Dünən, 16:47 |
|
|
|
| • Ermənistan Avropa İttifaqına üzv ola bilərmi? - ŞƏRH
Dünən, 16:20 |
|
|
|
| • Gülzar Qurbanova virusa yoluxub
Dünən, 16:17 |
|
|
|
| • "Avropa İttifaqının Gürcüstan və Ukraynanı “qapıda gözlədərək”, Ermənistana qucaq açması inandırıcı deyil"
Dünən, 16:16 |
|
|
|
| • Müsavat Partiyası Sabir Rüstəmxanlıya CAVAB VERDİ
Dünən, 16:14 |
|
|
|
| • “Putini danışıqlara getmək fikrindən daşındırmağa çalışırlar” - ISW
Dünən, 16:12 |
|
|
|
| • Bakının 3 rayonunda binaların elektrik paylayıcı qutularından çoxsaylı oğurluqlar edən şəxs saxlanılıb - VİDEO
Dünən, 16:08 |
|
|
|
| • Paşinyan Putinlə vidalaşır – Rus liderin “sürprizi” nə olacaq?
Dünən, 16:05 |
|
|
|
| • İDDİA: Sahil Babayev yeni quruma rəhbərlik edəcək - Dövlət gəlirləri vahid quruma tapışırılır
Dünən, 16:03 |
|
|
|
| • Bakı İrəvandan istədiyini bu yolla alacaq - Krılov
Dünən, 16:00 |
|
|
|
| • Avropa yenə burnunu Ermənistana SOXDU: - “1992-ci ildə...”
Dünən, 15:59 |
|
|
|
| • Deputatın 20 milyonluq əmlakı əlindən çıxdı - FOTO
Dünən, 15:58 |
|
|
|
| • Mərdan Əliyev vəzifəsindən azad edildi - ƏMR
Dünən, 15:57 |
|
|
|
| • Avropa İttifaqı Azərbaycan-Ermənistan sərhədində missiya müddətini uzatmaq istəyir
Dünən, 15:53 |
|
|
|
| • Mərasim evlərinin yas biznesi: "Gündən-günə artır" - deputatdan REAKSİYA
Dünən, 15:49 |
|
|
|
| • "Cənab Prezident mənə böyük etimad göstərib" - Samir Şərifovdan ilk açıqlama
Dünən, 15:46 |
|
|
|
| • Açıq mesajın şifrəsi - Hələlik 1:0
Dünən, 15:44 |
|
|
|
| • Xamenei Azərbaycandan üzr istəməlidir! – Tehran bizə qarşı heç vaxt səmimi olmayıb
Dünən, 15:42 |
|
|
|
|
