Yeni Suriyada kürdlərə yer varmı? - İNCƏLƏMƏ
Amerikanın Suriyadakı ən yaxın müttəfiqi olan YPG (PKK-nın Suriya qanadı) Bəşər Əsədin diktatura rejiminin devrilməsindən sonra yeni nizamın ortaya çıxması ilə mövqelərini itirir. Suriya Prezidenti Bəşər Əsədi devirən üsyançılar vahid, əhatəli ölkə qurmaq istədiklərini deyirlər. Lakin ABŞ, Avropa İttifaqı (Aİ), Türkiyə və bir çox dövlətlər tərəfindən terrorçu kimi tanınan kürd silahlı təşkilatının bu hökumətdə yeri olmayacaq. Baxmayaraq ki, amerikalılar YPG-ni PKK-dan ayırır, onu terrorçu struktur hesab etmirlər və son illər İŞİD-lə mübarizədə ABŞ-ın ən yaxın müttəfiqi olduğunu deyirlər.
Əsəd rejiminin süqutu ilə yeni nizam uğrunda mübarizə ölkənin ən böyük etnik azlığı olan Suriya kürdləri üçün yeni, daha da çətin mərhələyə qədəm qoyur. Suriya vətəndaş müharibəsi zamanı kürd yarımhərbi qrupları bir sıra silahlı qruplarla qarşı-qarşıya gəldi, lakin onların əsas nailiyyəti ABŞ-ın dəstəyi ilə İŞİD-i məğlub edərək, ölkənin neftlə zəngin şərqində əsasən muxtar bir bölgəni ələ keçirməsi və əllərində saxlaması oldu.
Yolda hökumət qoşunları ilə birlikdə bütün digər hərbi qrupları süpürən üsyançılar kürd qüvvələri üçün də istisna yaratmadı. Onlar hökumət qüvvələrinin tərk etməsindən bir neçə gün sonra işğal edilən Deyr əz-Zor şəhərinin şərqindəki kürd döyüşçülərini sıxışdırıb çıxardılar. Bu ərazidə - Fərat çayının sağ sahilində, Dəməşqdən 400 km şimal-şərqdə və İraqla sərhəddən 130 km məsafədə, mühüm nəqliyyat yollarının - Hələb-Rəqqa-Bağdad və Dəməşqin kəsişməsində yerləşən eyni adlı əyalətdə - Palmira-Həsəkə magistralları, əl-Tanak və əl-Ömər böyük neft yataqları var, həmçinin neft emalı zavodları və Qətərdən Türkiyəyə magistral boru kəməri var.
Deyr əz-Zor əyaləti 2017-ci ildə aktiv döyüşlər başa çatdıqdan sonra, qismən kürdlər, qismən də hökumət qüvvələrinin nəzarətində idi. İndi YPG Deyr əz-Zorla birlikdə noyabrın 27-dən etibarən Mənbic, Tel-Rifat, Suriya və İraq sərhədinə yaxın Əlbuqal və Mayadin bölgələrindən və Fərat çayının şərqindəki ərazilərdən sıxışdırılıb. Türkiyə tərəfindən dəstəklənən Suriya Milli Ordusunun bölmələri hələ də kürd YPG birləşmələrinin nəzarətində olan Rakka vilayətinin azad edilməsi əməliyyatına hazırlaşır.
Deməli, kürd terrorçularının heç bir şansı yoxdur. Kürdüstan İşçi Partiyası ya təslim olmalıdır, ya da məhv edilməlidir. Suriyanın təbii sərvətlərlə zəngin torpaqlarının çoxu hələ də YPG terrorçularının işğalı altındadır. Suriyanın müvəqqəti hökumətinin müdafiə naziri Həsən əl-Həmədanın “X” şəbəkəsində dediyi kimi, Suriya Müdafiə Nazirliyi ölkənin şərq bölgələrində fəaliyyət göstərən PKK/YPG terror təşkilatını tamamilə məhv etmək vəzifəsini qarşıya qoyur.
“Suriyanın şərq əyalətlərinin PKK terror təşkilatından azad edilməsi üçün geniş xalq tələbi var. Biz bu insanların separatçı layihələrini məhv etməyincə, azad Suriya təhlükəsiz olmayacaq və bu, qaçılmazdır”, - deyə o bildirib.
Eyni fikri Türkiyənin milli müdafiə naziri Yaşar Gülər də səsləndirib: “Yeni dövrdə YPG terror təşkilatı gec-tez ləğv olunacaq. Həm Suriyadakı yeni administrasiya, həm də biz bunu istəyirik”.
Türkiyə Müdafiə Nazirliyinin rəhbəri bildirib ki, Ankara bu məsələdə Suriyanın yeni hökumətinə hərbi dəstək verməyə hazırdır. Onun sözlərinə görə, yeni Suriya hökuməti ABŞ-ın dəstəklədiyi Suriya Demokratik Qüvvələrinin (SDQ) əsas komponenti olan Kürd Xalq Müdafiə Birliklərinin (YPG) ləğvini zəruri hesab edir.
Türkiyə, ABŞ və Aİ illərdir Türkiyə dövlətinə qarşı mübarizə aparan Kürdüstan İşçi Partiyasının (PKK) silahlı qruplaşmasını terror təşkilatı hesab edir. Lakin Ankara Vaşinqtondan fərqli olaraq YPG-ni də PKK-nın qolu hesab edir.
Gülərin sözlərinə görə, Türkiyə YPG nümayəndələrinin silahlarını yerə qoymasını, birliklərin əcnəbi üzvlərinin isə Suriyanı tərk etməsini istəyir: “Nə Suriya xalqı, nə yeni rəhbərlik, nə də biz terror təşkilatı PKK/YPG-nin təkbaşına hərəkət edərək özünə yer yaratmasına icazə verə bilərik. Bizim prioritetimiz terror təşkilatı PKK/YPG-nin məhv edilməsidir. Biz bunu amerikalı dostlarımıza açıq şəkildə bildirdik. Onların mövqelərinə yenidən baxmalarını gözləyirik”.
ABŞ-ın NATO müttəfiqi ilə yarı yolda görüşəcəyini və yeni sabit Suriyanın qurulması lehinə terror təşkilatına əlavə dəstəkdən imtina edəcəyini və ya qarşıdurmanın yeni raundunun əsasını qoyacağını proqnozlaşdırmaq çətindir. Amma Amerika administrasiyası nəzərə almalıdır ki, Türkiyədə yaşayan, əlində silah olmayan kürdlər Türkiyə hakimiyyəti tərəfindən öz ölkələrinin və qardaşlarının hörmətli vətəndaşları hesab edilir və türklər kimi bütün ümumi vətəndaş hüquqlarına malikdirlər. Türkiyə öz sərhədləri daxilində terror aktları törədən kürd terrorçularla müharibə aparır və ölkəsinin təhlükəsizliyini təmin etməyə çalışır. PKK terrorçuları ilə əlaqəsi olmayan Suriya kürdləri Türkiyədən hətta Suriya türkmənlərindən də çox dəstək alırlar.
Kürd yaraqlıları, xüsusən də ABŞ onları dəstəkləməkdən imtina etməsə, silahlarını yerə qoyacaqlarmı? Onların yeni Suriyadakı yeri bundan asılıdır. Əks halda, münaqişə uzana bilər və Ankara geri çəkilməyəcək. Lakin ABŞ-ın Suriyaya müdaxiləsinə uzun müddətdir şübhə ilə yanaşan ABŞ-ın yeni seçilmiş Prezidenti Donald Tramp Suriyanın şərqində yerləşdirilmiş 900 ABŞ əsgərini geri götürmək qərarına gəlsə, kürd döyüşçülər sülhə getməli olacaq.
Suriyanın yeni hökuməti kürdləri Əsəddən sonrakı siyasi nizama daxil etmək üçün bir növ razılığa gələ bilər, lakin bu, çox güman ki, ölkənin şərqində kürdlər üçün müəyyən muxtariyyətlə razılaşmalı olacaq. Son 4-5 ildə İdlibdə Suriya müxalifətinə yardım edən, döyüş qüvvələrini öyrədən, böyük sosial layihələr həyata keçirən, o cümlədən mənzil tikintisini həyata keçirən, indi isə Əsədi devirmə əməliyyatının və hazırda Suriyada əsas vasitəçi olan Türkiyə bununla razılaşacaqmı?
Ötən çərşənbə axşamı ABŞ-ın Yaxın Şərqdəki ali hərbi komandiri ordu generalı Erik Kurilla Rojava Muxtar Administrasiyasına nəzarət edən kürd YPG döyüşçüləri ilə görüşüb, Bayden administrasiyasının Əsəddən sonrakı ittifaqa sadiqliyinə işarə edib. Lakin yanvarın 20-də hər şey dəyişə bilər. Tramp regionda müharibələrə son qoymaq və ABŞ-ı bu müharibələrə cəlb etməmək istədiyini söyləməkdən başqa, Yaxın Şərq siyasəti ilə bağlı bir neçə detal təqdim edib.
Əsədin devrilməsindən qısa müddət əvvəl Tramp sosial şəbəkədə yazıb: “Suriya qarışıqdır, lakin o, bizim dostumuz deyil və ABŞ-ın bununla heç bir əlaqəsi olmamalıdır. Bu, bizim mübarizəmiz deyil”.
Əvvəlki səlahiyyət müddətində, yəni 2019-cu ildə Tramp Türkiyənin Suriyaya girişi ərəfəsində kürdləri tərk etdi və bunu ABŞ-ın bölgədəki “sonsuz müharibələrdə” iştirakına son qoymaq üçün kampaniya vədinin yerinə yetirilməsi adlandırdı. Lakin sonradan tanınmış respublikaçıların təzyiqi altında o, ölkənin şərqindəki neft yataqlarını qorumaq üçün daha geniş missiyanı təsdiqləyərək, mövqeyindən geri çəkildi.
Beləliklə, müşahidə edəcəyik. Bu arada kürdlər nəzarət etdikləri ərazidəki yaşayış məntəqələrinin inzibati binalarına ölkənin yeni hakimiyyətinin bayraqlarını sancırlar. Bəs səmimidirlərmi?..
AYNA.az
|
|
|
|
|
|
Putin SSRİ-ni bərpa edə biləcəkmi?
|
|
|
|
|
|
|
|
|
• "Embraer" şirkəti qəza ilə bağlı yardım təklif etdi
Bu gün, 23:20 |
|
|
|
• AZAL və FHN birgə MƏLUMAT YAYDI - ekipaj üzvlərinin cənazələri...
Bu gün, 23:10 |
|
|
|
• Hücum varsa, Rusiya hava məkanını niyə bağlamır? - HƏQİQƏTƏN DƏ...
Bu gün, 21:51 |
|
|
|
• Təyyarəmizdə bu nə dəliklərdir? - Qazaxıstan rəsmisinin cavabı
Bu gün, 21:46 |
|
|
|
• Qazaxıstandakı təyyarə qəzasından sonra 14 Azərbaycan vətəndaşı sağ qalıb - 23 vətəndaşımız ölüb
Bu gün, 21:43 |
|
|
|
• “Hələ müəyyən edə bilməyiblər” - Stüardessanın qardaşı danışdı
Bu gün, 21:08 |
|
|
|
• Qazaxıstanda qəzaya uğrayan təyyarənin üç ekipaj üzvü sağ qalıb, ikisi ölüb - Nəqliyyat naziri
Bu gün, 21:03 |
|
|
|
• ATƏT-in Minsk qrupu və onun bütün strukturları ləğv edilməlidir - Zaxarova
Bu gün, 19:32 |
|
|
|
• Azər Zahid haqda həbs qərarı verildi: Bu cinayətlərdə ittiham olunur - TƏFƏRRÜAT
Bu gün, 19:09 |
|
|
|
• Ermənistanla səfirliklərin açılması Azərbaycanla koordinasiyalı şəkildə reallaşacaq
Bu gün, 19:00 |
|
|
|
• 4 milyon manatlıq şirkət kapitalını 10 min manata endirib
Bu gün, 18:58 |
|
|
|
• Kredit daha çox hansı sektora yönəlib? - AKTUAL
Bu gün, 18:16 |
|
|
|
• Diplomların tanınmaması normaldır... - ÇÜNKİ...
Bu gün, 18:04 |
|
|
|
• “Embraer” təyyarələri nə qədər təhlükəsizdir? – Qəza tarixi
Bu gün, 17:52 |
|
|
|
• Qəzadan əvvəl kəlimeyi-şəhadət gətirən sərnişin sağ qaldı - VİDEO
Bu gün, 17:41 |
|
|
|
• AZAL-dan MATƏM PAYLAŞIMI - "Onların ağrısı bizim də ağrımızdır..."
Bu gün, 17:31 |
|
|
|
• “Oranı qarışdıran əsas İran idi... İranı da təcrid etdilər...” - Etibar Məmmədov
Bu gün, 17:21 |
|
|
|
• Məhkəmə sertifikasiyadan kəsilən müəllimlərin tələbini RƏDD ETDİ - TƏFƏRRÜAT
Bu gün, 17:15 |
|
|
|
• Rusiya XİN təyyarə qəzasından sonra Aktauya diplomatlar göndərib - Zaxarova
Bu gün, 17:13 |
|
|
|
• "Tağı İbrahimov özünü təqsirli bilməsə də, 400 min manat ödəyib" - Emalatxanada 10 nəfərin öldüyü partlayışla bağlı MƏHKƏMƏ
Bu gün, 17:06 |
|
|
|
• Möhnətovdan şəhid ruhuna SAYĞISIZLIQ... - BU, HƏDDSİZLİKDİR!!!
Bu gün, 17:02 |
|
|
|
• Təyyarə qəzasından sağ çıxan şəxs: - "Havada olarkən partlayış səsi eşitdik"
Bu gün, 16:57 |
|
|
|
• “Sun Qaynaq” şirkətindən milyonlarla manat vəsait geri götürüldü
Bu gün, 16:46 |
|
|
|
• Təyyarə qəzasında İTV-nin keçmiş əməkdaşı həlak olub - FOTO
Bu gün, 16:43 |
|
|
|
• Qəzaya düşən təyyarəni ilk lentə alan bloqer saxlanıldı - FOTO
Bu gün, 16:40 |
|
|
|
• Ermənistan SÜLH ÜÇÜN TƏRPƏNMİR -“Prosesi 2026-cı ilə qədər uzatmaq istəyir”
Bu gün, 16:37 |
|
|
|
• Təyyarənin qəzaya düşməzdən əvvəl çəkilən son GÖRÜNTÜLƏRİ - VİDEO
Bu gün, 16:33 |
|
|
|
• Sədri dəyişən metropolitendə nə dəyişəcək? - "Stansiya və depoların sayı artırılmalıdır, əlaqəli xətt qurulmalıdır"
Bu gün, 16:30 |
|
|
|
• “İcra Hakimiyyətində bizi qəbul etməyi özlərinə yaraşdırmırlar” - 5 şəhidi , 70 müharibə iştirakçısı olan kəndin sakinləri çarəsiz vəziyyətdədir
Bu gün, 16:27 |
|
|
|
• Paşinyanın rəqibi Vardan Oskanyan olacaqsa... - ŞƏRH
Bu gün, 16:22 |
|
|
|
• Qəzanın səbəbləri bizə bəlli deyil, müxtəlif versiyalar var - Prezident İlham Əliyev
Bu gün, 16:20 |
|
|
|
• Matəm günündə dərs olacaq? - RƏSMİ AÇIQLAMA
Bu gün, 16:19 |
|
|
|
• Quru sərhədlər açıq olsaydı, qəza baş verməyəcəkdi? - "Bu, nə təfəkkürdür?.."
Bu gün, 16:01 |
|
|
|
• Belə qəzalardan heç bir ölkə sığıortalanmayıb... - HƏQİQƏTƏN DƏ...
Bu gün, 15:59 |
|
|
|
• Tələbələrin ölkədə qalması üçün: Universitetlərə qəbul şərtləri dəyişə bilər - ŞƏRH
Bu gün, 15:57 |
|
|
|
• Sabiq deputatı Fərhad Qəribov vəfat edib
Bu gün, 15:55 |
|
|
|
• Nə qədər ki Rusiya-Ukrayna sabaşı DAVAM EDİR... - AKTUAL
Bu gün, 15:54 |
|
|
|
• Qəzaya uğrayan təyyarədə olanlardan 10 nəfəri Balakən sakinləridir - ADLAR
Bu gün, 15:51 |
|
|
|
• Təyyarə faciəsi barədə versiyalar: suallara cavab “qara qutu”dadır - TƏFSİLAT
Bu gün, 15:42 |
|
|
|
• 67 nəfərin 42-si Azərbaycan, 16-sı Rusiya, 6-sı Qazaxıstan, 3-ü isə Qırğızıstan vətəndaşı olub
Bu gün, 15:41 |
|
|
|
• Dekabrın 26-da Azərbaycanda matəm elan edilib - SƏRƏNCAM
Bu gün, 15:33 |
|
|
|
• AZAL-ın qəzaya uğrayan təyyarəsinə ilk onlar kömək ediblər - HƏR BİRİNƏ MİNNƏTDARIQ!
Bu gün, 15:31 |
|
|
|
• Təyyarə qəzası ilə bağlı hərtərəfli təhqiqat aparılacaq - Putin
Bu gün, 15:27 |
|
|
|
• Yeni Klinika TƏBİB-in tabeliyindəki tibb müəssisələrinin siyahısına daxil edilib - QƏRAR
Bu gün, 15:23 |
|
|
|
• Qəzaya uğrayan təyyarədə həlak olanlardan 6-sı Zaqataladandır - SİYAHI
Bu gün, 15:10 |
|
|
|
• Bakı 3 dəfə xəbərdarlıq edib: Hücum silahları sərhədə gətirildi - GƏLİŞMƏ
Bu gün, 15:08 |
|
|
|
• Fövqəladə hallar naziri və rəqəmsal inkişaf və nəqliyyat nazirinin rəhbərlik etdiyi heyət Qazaxıstandadır - FOTO
Bu gün, 15:05 |
|
|
|
• Astana sakinləri Azərbaycan səfirliyinin önünə gül dəstələri gətirirlər - FOTO
Bu gün, 15:04 |
|
|
|
• 32 nəfər sağdır, vəziyyəti ağır olanlar var
Bu gün, 14:50 |
|
|
|
• Prezident İlham Əliyevin təyyarəsi Moskva üzərindən geri qayıdıb
Bu gün, 14:34 |
|
|
|
|