Hər kəsin Türkiyədə öz marağı var... - İNCƏLƏMƏ...
Tarix: 8-03-2023, 08:00 | Çap et
Türkiyədə yaxınlaşan prezident seçkisinin nəticələrini qurmaq üçün qlobal güclər arasında çarpışmalar gedir. Qlobal diqqətlərin seçki prosesinə cəmləşməsi Türkiyənin oyunçuluq bacarıqlarının və güc balansındakı tarazlaşdırıcı mövqeyinin yönləndirilməsi üçün nəticələrin hasil edilməsinə yönəlir. Türkiyə Qərbin təzyiqləri ilə üzləşən ölkələr sırasında özünəməxsus yerdə qərarlaşır, Ankaranın PKK terrorçuları ilə mübarizəsi, Suriya və İraqdakı əməliyyatları, Cənubi Qafqaz orbitindəki güclənən iştirakı və sair Qərbin mütləq maraqları ilə uyğunluq təşkil etmir. Türkiyə ilə Rusiya hər nə qədər bir-birinə tərəfdaş olsalar da, bu iki ölkənin tarixi-siyasi istinadlar nöqtəsi onların gizli rəqibliyinə gətirib çıxarır. Beləliklə Türkiyədəki seçki Rusiya ilə Qərbin strateji xəttinin hansı formada davam edə biləcəyini müəyyən edən xarakterə malikdir. Ona görə də qlobal qütblərin uclarında dayanıb dünyanı öz malı kimi görən güclər Türkiyədəki proseslərə yön verərək seçki nəticələrinə təsir göstərməyə cəhdlər edirlər. Hərçənd ki, Türkiyənin xarici siyasətinin koordinatları dəyişməzdir və Ankara hakimiyyət kürsüsünə kimlərin yiyələnməsindən asılı olmayaraq dərin strateji maraqlarından əl çəkən deyil. Ancaq hakimiyyətdəki fiqurların şəxsi xarakteri, qətiyyətindəki doza bu xətti qlobal oyunçulardan hansının maraqlarına uyğun şəkildə tərtib etməsini şərtləndirə bilər, ona görə də hərə özünə sərf edən siyasətçiyə sərmayə yatırmaq istəyəcək. Bu, həm hərfi, həm də əsl mənada investisiya qoymaq üçün yarışı körükləyir. Qərb üçün Türkiyənin indiki iqtidarı bir qədər problemlidir, ona görə ki, o, əvvəlki hakimiyyətlərdən fərqli olaraq Türkiyəni daha iddialı və böyük maraqlar ənginliyinə doğru istiqamətləndirir. Üstəgəl, Türkiyə NATO üzvlərindən ABŞ-nin, Fransanın maraqlarına zidd addımlarını itiləşdirməklə xeyli irəliyə doğru çıxa bilib. Böyük Britaniyaya gəlincə, onu fərqli davranışlar səbəbindən Türkiyəyə qarşı müxalif mövqedə dayanan dövlət kimi tanıtmaq yanlış olardı. Britaniyanın Türkiyə üzrə siyasətinin cövhəri ABŞ-dən fərqlənir, çünki Ankara ilə Londonun güclənən açıq-gizli tərəfdaşlığı onları bir-birinin strateji maraqlarını nəzərə almağa vadar edir. Rusiya Türkiyə iqtidarı ilə yaxın münasibətlər sistemindədir, Ankaranın Ukrayna müharibəsində Kiyevi dəstəkləməsinə baxmayaraq, onun Moskvanın strateji maraqları əleyhinə kampaniyada iştirak etməməsi əlaqələri daha da yaxşılaşdırır. Ona görə də Kreml üçün Türkiyənin cari hökuməti problemli bir mahiyyətə sahib deyil, hərçənd ki, iki ölkənin oxları Suriyada bir-birinin ziddində dayanan cəbhələrdə bərqərar olub. Türkiyə Suriyada ümumilikdə üç tərəflə savaşır: ABŞ, Rusiya və İran. Lakin Türkiyə Suriyada Rusiya ilə də dil tapa bilir və bir-birlərinə rəqib olsalar da, onlar ortaq maraqlar platformasını formalaşdırmağı bacarırlar. Lakin Rusiya Türkiyədəki seçkidə piar qurmaq üçün pul xərcləməkdən ötrü sinov getmir, çünki onun başı Ukraynadakı müharibəyə qarışıb, üstəgəl Kreml belə məsələlərdə xəsisdir. Ona görə də Rusiya daha varlı ölkələrin, məsələn, körfəz regionuna daxil olan Birləşmiş Ərəb Əmirlikləri, Səudiyyə Ərəbistanı, Küveyt və Bəhreyn, Qətərin Türkiyəyə yönəlmiş maliyyə axınlarını öz istədiyi nəticə üçün həlledici sayır. Nəzərə almaq lazımdır ki, bu ölkələr Ukraynadakı müharibədən sonra Rusiyaya qarşı başlayan genişmiqyaslı tədbirlərə qoşulmayıblar – bu isə Moskva üçün göydəndüşmə fürsətdir. Səudiyyə Ərəbistanı ABŞ-nin Rusiyanı zəiftləmək üçün neft hasilatını çoxaltmaq tələblərini yerinə yetirmir, görünür ki, Ər-Riyad Moskva ilə əlaqələri daha üstün sayır. Söhbət körfəz ölkələrinin ərəb dövlətlərindən düşmüşkən, son bir neçə ayda Çinin bu regionda iştirakını sürətləndirmək və gücləndirmək meyilləri müşahidə edilməkdədir. Pekinin belə həmlələri ABŞ-nin maraqlarına qarşı formullarda Rusiyaya sərfəli ideyalar təqdim edir, ona görədir ki, Moskva Çinlə əməkdaşlığın vektorlarını genişləndirir. Buradan məntiqli bir nəticə çıxarmağa cəhd edə bilərik, deməli: - Rusiya-Çin oxu Türkiyədəki mövcud iqtidarın qalmasında maraqlıdır; - Qərb isə iqtidara müxalif qüvvələri ayaqlandırıb, onların hakimiyyətə gəlməsinə səy göstərir. Ancaq burada bir xeyli “əmma” ortalığa çıxır. İsveç və Finlandiyanın NATO-ya üzvlük məsələsini qarşıya məqsəd qoyan Qərb Türkiyə hakimiyyətinin seçkiyə qədər üzvlük üçün rıçaqları əlində saxlayacağını dərk edir. Türkiyə dövləti isə Qərbin ölkə daxilindəki təsirləri ilə Suriya arasında bağlantı qurmaq ehtimallarını təhlil edir, bu ziddiyyətli nöqtələr nə qədər qəribə görünsə də, Ankara-Qərb danışıqlarında razılaşma və ya sövdələşmə ssenarilərini göz önünə sərir. Bu, Türkiyə ilə Qərb arasında qarşılıqlı maraqlar və ehtiyaclar əsasında kompromislərlə nəticələnə bilər. Aqşin Kərimov, Siyasi şərhçi - DİA.AZ
|
|
|
|
|
|
Putin SSRİ-ni bərpa edə biləcəkmi?
|
|
|
|
|
|
|
|
|
• Qazaxıstanda qəzaya uğrayan təyyarənin üç ekipaj üzvü sağ qalıb, ikisi ölüb - Nəqliyyat naziri
Bu gün, 21:03 |
|
|
|
• ATƏT-in Minsk qrupu və onun bütün strukturları ləğv edilməlidir - Zaxarova
Bu gün, 19:32 |
|
|
|
• Azər Zahid haqda həbs qərarı verildi: Bu cinayətlərdə ittiham olunur - TƏFƏRRÜAT
Bu gün, 19:09 |
|
|
|
• Ermənistanla səfirliklərin açılması Azərbaycanla koordinasiyalı şəkildə reallaşacaq
Bu gün, 19:00 |
|
|
|
• 4 milyon manatlıq şirkət kapitalını 10 min manata endirib
Bu gün, 18:58 |
|
|
|
• Kredit daha çox hansı sektora yönəlib? - AKTUAL
Bu gün, 18:16 |
|
|
|
• Diplomların tanınmaması normaldır... - ÇÜNKİ...
Bu gün, 18:04 |
|
|
|
• “Embraer” təyyarələri nə qədər təhlükəsizdir? – Qəza tarixi
Bu gün, 17:52 |
|
|
|
• Qəzadan əvvəl kəlimeyi-şəhadət gətirən sərnişin sağ qaldı - VİDEO
Bu gün, 17:41 |
|
|
|
• AZAL-dan MATƏM PAYLAŞIMI - "Onların ağrısı bizim də ağrımızdır..."
Bu gün, 17:31 |
|
|
|
• “Oranı qarışdıran əsas İran idi... İranı da təcrid etdilər...” - Etibar Məmmədov
Bu gün, 17:21 |
|
|
|
• Məhkəmə sertifikasiyadan kəsilən müəllimlərin tələbini RƏDD ETDİ - TƏFƏRRÜAT
Bu gün, 17:15 |
|
|
|
• Rusiya XİN təyyarə qəzasından sonra Aktauya diplomatlar göndərib - Zaxarova
Bu gün, 17:13 |
|
|
|
• "Tağı İbrahimov özünü təqsirli bilməsə də, 400 min manat ödəyib" - Emalatxanada 10 nəfərin öldüyü partlayışla bağlı MƏHKƏMƏ
Bu gün, 17:06 |
|
|
|
• Möhnətovdan şəhid ruhuna SAYĞISIZLIQ... - BU, HƏDDSİZLİKDİR!!!
Bu gün, 17:02 |
|
|
|
• Təyyarə qəzasından sağ çıxan şəxs: - "Havada olarkən partlayış səsi eşitdik"
Bu gün, 16:57 |
|
|
|
• “Sun Qaynaq” şirkətindən milyonlarla manat vəsait geri götürüldü
Bu gün, 16:46 |
|
|
|
• Təyyarə qəzasında İTV-nin keçmiş əməkdaşı həlak olub - FOTO
Bu gün, 16:43 |
|
|
|
• Qəzaya düşən təyyarəni ilk lentə alan bloqer saxlanıldı - FOTO
Bu gün, 16:40 |
|
|
|
• Ermənistan SÜLH ÜÇÜN TƏRPƏNMİR -“Prosesi 2026-cı ilə qədər uzatmaq istəyir”
Bu gün, 16:37 |
|
|
|
• Təyyarənin qəzaya düşməzdən əvvəl çəkilən son GÖRÜNTÜLƏRİ - VİDEO
Bu gün, 16:33 |
|
|
|
• Sədri dəyişən metropolitendə nə dəyişəcək? - "Stansiya və depoların sayı artırılmalıdır, əlaqəli xətt qurulmalıdır"
Bu gün, 16:30 |
|
|
|
• “İcra Hakimiyyətində bizi qəbul etməyi özlərinə yaraşdırmırlar” - 5 şəhidi , 70 müharibə iştirakçısı olan kəndin sakinləri çarəsiz vəziyyətdədir
Bu gün, 16:27 |
|
|
|
• Paşinyanın rəqibi Vardan Oskanyan olacaqsa... - ŞƏRH
Bu gün, 16:22 |
|
|
|
• Qəzanın səbəbləri bizə bəlli deyil, müxtəlif versiyalar var - Prezident İlham Əliyev
Bu gün, 16:20 |
|
|
|
• Matəm günündə dərs olacaq? - RƏSMİ AÇIQLAMA
Bu gün, 16:19 |
|
|
|
• Quru sərhədlər açıq olsaydı, qəza baş verməyəcəkdi? - "Bu, nə təfəkkürdür?.."
Bu gün, 16:01 |
|
|
|
• Belə qəzalardan heç bir ölkə sığıortalanmayıb... - HƏQİQƏTƏN DƏ...
Bu gün, 15:59 |
|
|
|
• Tələbələrin ölkədə qalması üçün: Universitetlərə qəbul şərtləri dəyişə bilər - ŞƏRH
Bu gün, 15:57 |
|
|
|
• Sabiq deputatı Fərhad Qəribov vəfat edib
Bu gün, 15:55 |
|
|
|
• Nə qədər ki Rusiya-Ukrayna sabaşı DAVAM EDİR... - AKTUAL
Bu gün, 15:54 |
|
|
|
• Qəzaya uğrayan təyyarədə olanlardan 10 nəfəri Balakən sakinləridir - ADLAR
Bu gün, 15:51 |
|
|
|
• Təyyarə faciəsi barədə versiyalar: suallara cavab “qara qutu”dadır - TƏFSİLAT
Bu gün, 15:42 |
|
|
|
• 67 nəfərin 42-si Azərbaycan, 16-sı Rusiya, 6-sı Qazaxıstan, 3-ü isə Qırğızıstan vətəndaşı olub
Bu gün, 15:41 |
|
|
|
• Dekabrın 26-da Azərbaycanda matəm elan edilib - SƏRƏNCAM
Bu gün, 15:33 |
|
|
|
• AZAL-ın qəzaya uğrayan təyyarəsinə ilk onlar kömək ediblər - HƏR BİRİNƏ MİNNƏTDARIQ!
Bu gün, 15:31 |
|
|
|
• Təyyarə qəzası ilə bağlı hərtərəfli təhqiqat aparılacaq - Putin
Bu gün, 15:27 |
|
|
|
• Yeni Klinika TƏBİB-in tabeliyindəki tibb müəssisələrinin siyahısına daxil edilib - QƏRAR
Bu gün, 15:23 |
|
|
|
• Qəzaya uğrayan təyyarədə həlak olanlardan 6-sı Zaqataladandır - SİYAHI
Bu gün, 15:10 |
|
|
|
• Bakı 3 dəfə xəbərdarlıq edib: Hücum silahları sərhədə gətirildi - GƏLİŞMƏ
Bu gün, 15:08 |
|
|
|
• Fövqəladə hallar naziri və rəqəmsal inkişaf və nəqliyyat nazirinin rəhbərlik etdiyi heyət Qazaxıstandadır - FOTO
Bu gün, 15:05 |
|
|
|
• Astana sakinləri Azərbaycan səfirliyinin önünə gül dəstələri gətirirlər - FOTO
Bu gün, 15:04 |
|
|
|
• 32 nəfər sağdır, vəziyyəti ağır olanlar var
Bu gün, 14:50 |
|
|
|
• Prezident İlham Əliyevin təyyarəsi Moskva üzərindən geri qayıdıb
Bu gün, 14:34 |
|
|
|
• Faciə ilə bağlı YEKUN RƏQƏMLƏR... - BAŞIN SAĞ OLSUN, VƏTƏN!
Bu gün, 14:20 |
|
|
|
• Paşinyan qəza ilə bağlı başsağlığı verdi - FOTO
Bu gün, 14:16 |
|
|
|
• Makronun Azərbaycan nifrətinin əsas SƏBƏBİ - ZİBİLƏ DÜŞMÜŞÜK...
Bu gün, 14:02 |
|
|
|
• Paşinyan erməni cəmiyyətini çaşdırır - Belə getsə, 2028-ci ilədək sülh sazişi imzalanmayacaq
Bu gün, 14:00 |
|
|
|
• Minlərlə manat yenə havaya sovrulub - AXI NİYƏ?..
Bu gün, 13:58 |
|
|
|
• Pilot niyə təyyarəni Xəzərə endirmədi? - Üç səbəb
Bu gün, 13:11 |
|
|
|
|