Növbəti kritik görüş: masada yalançı vədlər, meydanda savaş zərurəti - NƏ BAŞ VERİR?
Tarix: 10-08-2022, 08:11 | Çap et
Soçidə keçirilən Ərdoğan-Putin görüşləri həmişə kritik olub. Təbii ki, günün konyukturasından asılı olaraq müxtəlif ton fərqləri ilə. Məsələn, ötən ilin sentyabrındakı görüşdən bir neçə gün əvvəl Türkiyə ilə Rusiya arasında 2020-ci ilin ilk günlərində başlayan və Ankara-Moskva xəttini az qala müharibə həddinə çatdıran böhran xəbərləri vardı.
Xüsusilə, ona görə ki, Rusiyanın dəstəklədiyi Əsəd qüvvələrinin İdlibdə dinc əhaliyə qarşı hücumları səngimədən davam edirdi. Çünki həm İdliblə bağlı 17 sentyabr 2018-ci il tarixli Soçi razılaşması, həm də onu tamamlayan 5 mart 2020-ci il tarixli Moskva Əlavə Protokolu Rusiyanın sahəyə ağır hücumlarından sonra sammitlərdə ortaya çıxdı.
Və əvvəllər yaşanan bütün gərginliklərə baxmayaraq, bu zirvələrdə hər dəfə masada “iplər qırılmadan” Ərdoğanla Putin arasında bir uzlaşma nöqtəsi formalaşıb. Ona görə də 2021-ci ilin sentyabrında keçiriləcək həmin sammitdən əvvəl bir-birini razılaşmaya əməl etməməkdə ittiham edən iki tərəf arasında İdlibdəki gərginliyin necə sona çatacağı maraq doğururdu.
Təxminən üç saat davam edən görüşdən sonra problemlər ya aradan qaldırıldı, ya da həll olundu. Yəni ABŞ-ın çox istədiyi Türkiyə-Rusiya münasibətlərində heç bir qırılma olmadı.
İki liderin Soçidəki son görüşünə qədərki prosesdəki imic əvvəlkilərdən xeyli fərqlənir. Rusiya-Ukrayna müharibəsinin və işğalın başlanğıcından bu yana Türkiyə izlədiyi unikal aktiv balans siyasəti ilə bütün tərəflərdən ayrı mövqe tutub və heç bir dövlətin əldə edə bilmədiyi konkret nəticələr əldə edib. Məsələn, BMT-nin “ilk dəfə olaraq iki müharibə edən tərəf dünyanı ərzaq və gübrə qıtlığından xilas etmək üçün sövdələşmə aparır” deyə təşəkkür etdiyi “taxıl dəhlizi” kimi.
Yenə Avropa Birliyi ölkələri bütün hava məkanlarını bağladığı halda, Türkiyənin hava məkanının və hava limanlarının Rusiya təyyarələrinə açıq qalması Rusiyanın xarici dünya ilə əlaqəsi üçün əhəmiyyətli bir nəfəslik rolunu oynadı. Yəni Türkiyə həm Avropaya, həm də Rusiyaya qarşı əlini xeyli gücləndirmiş durumdadır.
Buna görə də sammitöncəsi ən çox maraq doğuran sual bu idi: Tətbiq edilən ağır sanksiyalara qatılmayan və hava məkanını bağlamayan Türkiyəni yeganə çıxış yolu kimi görən Rusiya Türkiyə Silahlı Qüvvələrinin mümkün əməliyyatında Suriya hava məkanını açacaqmı?
Bildiyiniz kimi, ötən günlərdə Tehran sammitində həm Rusiya, həm də İran Türkiyənin mümkün əməliyyatına qarşı çıxıb - İran daha kəskin, Rusiya isə nisbətən üstüörtülü. Bu səbəbdən də görüşdən öncə Türkiyənin Suriyaya qarşı mümkün sərhəd əməliyyatı ilə bağlı fikirlər beləydi: “Putin Suriya naminə Türkiyəni qurban verməz, verə bilməz. Türkiyənin haqlı tələblərinə yox deməyəcək. Mütləq ortaq məxrəcə gəlinəcək”.
İki liderin Soçidə dörd saatdan çox davam edən görüşündən sonra müsbət mənzərə göz qabağındadır. Bəli, Putinin Türkiyənin Suriyaya qarşı 5-ci əməliyyatına “yaşıl işıq” yandırdığına dair konkret açıqlama, məlumat sızması yoxdur. Moskvanın Ankaraya “buyur, istədiyini et” demədiyi, əksinə, bunun qarşısını almaq üçün hər cür üsula və taktikaya əl atacağı da istisna deyil.
Deməli, bu sualın cavabı artıq bəllidir. Yəni, Türkiyə bu bölgədə “Sülh çeşməsi”, “Zeytun budağı”, “Fərat qalxanı” kimi kritik əməliyyatlar həyata keçirib. Bütün bunlar da hər kəs qəbul etdiyi üçün baş verməyib. ABŞ, Avropa Birliyi ölkələri və Rusiya bu prosesə həmişə “ayaqlarını sürüyərək”, candərdi bəyanatlarla yanaşıb. Hətta, Rusiya ilə hava məkanından istifadə ilə bağlı ciddi danışıqlar nəticəsində biz istədiyimiz mühiti əldə edə bildik.
O vaxtlar “Suriya rejimi ilə təmas qurun, əcnəbi əsgərlər bölgədən çıxsın” yönündə vurğular var idi. Yəni bu əməliyyatlar icazə alaraq, şərtləri ilə razılaşaraq deyil, uyğun vaxtı gözləyərək və zamanında düyməyə basaraq həyata keçirildi.
İndi 5-ci əməliyyatın mümkünlüyü artıq seçim deyil, bir zərurətə çevrilib. Çünki bölgənin terrorçulardan təmizlənməsi mövzusunda nə Rusiya, nə də ABŞ masa arxasında verdiyi vədlərə əməl edib…
Müəllif: Tunca Bengin
Mənbə: "milliyet.com.tr"
Uyğunlaşdırma AYNA-ya məxsusdur
Müəllif: İsmayıl Məmmədli
|
|
|
|
|
|
|
|
Putin SSRİ-ni bərpa edə biləcəkmi?
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| • 2025-ci il bürclər üçün nə vəd edir?
Bu gün, 18:12 |
|
|
|
| • Ermənistan iki məsələdən imtina etdi: Sülh şərtləri dəyişir - ŞƏRH
Bu gün, 18:08 |
|
|
|
| • Bəşər Əsəddən sonra ilk Yeni il... - belə qeyd etdilər...
Bu gün, 17:56 |
|
|
|
| • Pullarınızı kibercinayətkarlardan belə qoruyun: -10 MƏSLƏHƏT
Bu gün, 17:54 |
|
|
|
| • Ucuz qiymətə satılan geyimlər - Onlar hansı materiallardan hazırlanır?
Bu gün, 17:51 |
|
|
|
| • İrəvan iki yoldan birini seçməlidir - İNCƏLƏMƏ
Bu gün, 17:45 |
|
|
|
| • Gürcüstanda dollar kreditlərinin verilməsi qaydaları sərtləşdirilir
Bu gün, 17:43 |
|
|
|
| • “Azəriqaz”dan deyirlər ki... - "Bu mövcud qaydaların tələbidir..."
Bu gün, 17:41 |
|
|
|
| • Suriya İranın səhvini təkrarlamayacaq: Azərbaycanla bağlı - GƏLİŞMƏ
Bu gün, 17:12 |
|
|
|
| • “Bizim üçün üzrlə yanaşı, həqiqətlərin üzə çıxması vacibdir” – SABİQ NAZİR
Bu gün, 17:06 |
|
|
|
| • Prezidentin xalqa müraciətdində vacib detal: Əsas hədəflər açıqlandı - AKTUAL
Bu gün, 17:03 |
|
|
|
| • Rusiyanın vurduğu DAHA BİR ZƏRBƏ... - NƏ ETMƏLİ?
Bu gün, 17:01 |
|
|
|
| • Hüseyn Həsənov pis vərdişindən qurtulduğunu açıqladı - VİDEO
Bu gün, 16:43 |
|
|
|
| • "Bu antenanı dəyişməyə şirkətin pulu yoxdur?" - GİLEY
Bu gün, 16:35 |
|
|
|
| • Amili təfəkküründə olan yetərsiz MOLLA SİYASƏTİ... - BELƏ DAVAM EDƏRSƏ...
Bu gün, 16:29 |
|
|
|
| • ABŞ-la siyasətimizin DAVAMI... - İNCƏLƏMƏ
Bu gün, 16:27 |
|
|
|
| • “Kim dostdur, kim dost deyil, bunu gördük” - Qafar Dəmirçi
Bu gün, 16:25 |
|
|
|
| • “Premium Bank” `gözüyumulu` şəkildə milyon veribsə... - ZƏRURİ QEYD...
Bu gün, 16:24 |
|
|
|
| • Yevlaxda kuryoz hadisə: Qatil qaçarkən bilmədən polisin maşınına əyləşib - TƏFƏRRÜAT
Bu gün, 16:17 |
|
|
|
| • Naxçıvanda ilin ilk körpələri əkiz olub
Bu gün, 16:15 |
|
|
|
| • "Anti-Azərbaycan siyasətlərindən əl çəkmək istəmirlər” - FAKT BUDUR!
Bu gün, 15:25 |
|
|
|
| • "Kaspi" qəzeti 144 illiyini qeyd edir
Bu gün, 13:47 |
|
|
|
| • Bakıdan İrəvana Yeni il ismarışı - Barışıq əli bu il “dəmir yumruğ”a çevrilə bilər!
Bu gün, 13:39 |
|
|
|
| • Ermənistanda əsgər meyitləri hələ də basdırılmayıb - Ölüsü də dəyərsiz... dirisi də...
Bu gün, 10:40 |
|
|
|
| • Bayram günlərində işləyən banklar - SİYAHI
Bu gün, 10:32 |
|
|
|
| • Vergi Xidməti bu il də `OVA ÇIXACAQ`... - GÖRÜNƏNİ BUDUR
Bu gün, 10:28 |
|
|
|
| • "Deyir, dükan düzdür... siz səhvsiniz..." - BU NƏDİ BELƏ?..
Bu gün, 10:20 |
|
|
|
| • Əli Əsədov yenə də BUNU ETMƏDİ... - REAKSİYA
Bu gün, 10:15 |
|
|
|
| • "Şəhidliyi batırdılar, heç olmasa əlillik haqqım bərpa olunsun” - ETİRAZ
Bu gün, 10:11 |
|
|
|
| • "Çalışın, bu şirkətdən UZAQ OLUN..." - Ünvanı da dəyişdi, amma...
Bu gün, 10:02 |
|
|
|
| • Mikayıl Cabbarovun fövqəlnazirliyinə SON QOYULUR? - "Böyük ehtimalla yeni ildə də..."
Bu gün, 09:56 |
|
|
|
| • Keçmiş deputatın şirkəti vətəndaşı ƏLƏ SALIR... - Bunun başqa ADI YOXDUR...
Bu gün, 09:50 |
|
|
|
| • ` World Telecom` yeni ilə yeni narazılıqla... - AXI NİYƏ?..
Bu gün, 09:41 |
|
|
|
| • Fikrət Məmmədov bu sistemə elə zərbə vurub ki... - bundan sonra HARA GEDƏCƏK?
Bu gün, 09:30 |
|
|
|
| • Təyyarə terroruna münasibətdəki DAHA BİR QƏNAƏT - BU, BİZİK!!!
Bu gün, 09:24 |
|
|
|
| • Münasibətləri Bayden administrasiyası korladı... - Trampla isə...
Bu gün, 09:19 |
|
|
|
| • Nərimanov Tibb Mərkəzinin direktoru ətrafında 400 minlik qalmaqal - Borcunun əvəzinə vəzifə verdi
Bu gün, 08:25 |
|
|
|
| • Suriyanın yeni ordusuna türk briqada generalı təyin edilib
Bu gün, 08:14 |
|
|
|
| • Vanqanın 2025-ci il proqnozları: - Dəhşətli müharibə, təbii fəlakət və daha nələr...
Bu gün, 08:11 |
|
|
|
| • “Nar” Yeni il sevincini ucqar kəndlərdə yaşayan uşaqlarla paylaşıb - FOTO
Bu gün, 08:08 |
|
|
|
| • Fransa hərbçiləri daha bir Afrika ölkəsindən çıxarılır
Bu gün, 08:00 |
|
|
|
| • Azərbaycanın 2025-ci il üçün ulduz falı: BİZİ NƏ GÖZLƏYİR? - Transformasiya və strateji dirçəliş ili
Bu gün, 07:58 |
|
|
|
| • Açıq etirafdan yayınma və ya “bu, ən sadə, təbii həll yolu idi” - HƏQİQƏTƏN DƏ...
Bu gün, 07:53 |
|
|
|
| • Qazax qardaşlarımız belə yad etdi... - DƏNİZ ÜRƏYİ...
Bu gün, 07:45 |
|
|
|
| • ABŞ bu günə kimi Ukraynaya 65,4 milyard dollar yardım ayırıb - Pentaqon
Bu gün, 07:39 |
|
|
|
| • “Paris – Bakı gərginliyi heç bir tərəfə fayda gətirmir” - Fransalı politoloq
Bu gün, 07:37 |
|
|
|
| • Yeni ildə mənzil bazarında qiymətlər belə olacaq – Bahalaşma gözlənir
Bu gün, 07:33 |
|
|
|
| • Karantin rejimi bu gündən UZADILDI - QƏRAR
Bu gün, 07:31 |
|
|
|
| • Azərbaycanda 2025-ci ilin ilk körpəsi dünyaya gəlib - FOTO
Bu gün, 01:12 |
|
|
|
| • "Ölkə iqtisadiyyatında müsbət inkişaf var, hərbi gücümüz artıb..." - prezident İlham Əliyev
Bu gün, 00:44 |
|
|
|
|
