Azərbaycanda bankın haqqı hər şeyin üstündədir
Tarix: 27-12-2013, 12:55 | Çap et
DİA.AZ: - Bu gün ölkədə 50-ə yaxın iri bank fəaliyyət göstərir ki, onların da bəziləri «krişa»larının köməkliyilə bir çox sahələrdə inhisarı əldə saxlamaqla külli miqdarda vəsait əldə edirlər. Məsələn, bu cür banklar məişət məhsullarından tutmuş, texniki avandanlıqların və xarici avtomobillərin kreditlə satışını həyata keçirirlər və təbii ki, bu zaman tətbiq etdikləri yüksək faiz hesabına tez bir zamanda ağlasığmaz pullara yiyələnirlər.
Məsələ ilə bağlı apardığımız araşdırmaların nəticəsində məlum oldu ki, bu gün Azərbaycanda fəaliyyət göstərən bankların verdiyi kreditlər üzrə faiz dərəcələri 28-29 faizdən az deyil. Maraqlı məqam orasındadır ki, bütün qeyd olunanlarla yanaşı, bankların qəbul etdiyi ən yüksək əmanət 18-20 faizdən çox deyil. Halbuki, bank sektorunun inkişafı üçün yaradılmış mövcud şərait və bu şəraitin nəticəsində toplanmış külli miqdarda gəlirlər imkan verir ki, kredit verilişində faiz dərəcələri azaldılsın, əmanət qoyuluşunda isə əksinə olaraq, bir qədər artırılsın. Tam əminliklə demək mümkündür ki, bu sahədə qeyd olunan dəyişikliklər baş verərsə, həm bankların gəliri artacaq, həm də əhalinin sosial durumunda müəyyən qədər irəliləyiş hiss olunacaq. Lakin əfsuslar olsun ki, hələ də banklar və onların sahibləri bu istiqamətdə konkret iş görməkdə maraqlı deyillər.
Bu arada, bir çox ekspertlər də hesab edirlər ki, hazırda ölkədə kreditlərin nisbətən aşağı faizlərlə verilməsi mümkündür. Lakin bir neçə iri inhisarçı banklar var ki, məhz onların «əməyi» sayəsində faiz dərəcələri 28-20-dan aşağı düşmür. Düzdür, ara-sıra olur ki, bu və digər bankın təmsilçisi faiz dərəcələrinin yüksək olmasını müxtəlif yollarla əsaslandırmağa çalışır. Lakin əksər hallarda onların əsaslandırmaları heç də reallığı əks etdirmir. Belə ki, faiz dərəcələrinin yüksək olmasının əsas səbəbi kimi əsasən, dünya maliyyə böhranı, son dövrlər ölkədə infliyasiyanın yüksək olması və nizamnamə kapitalını artırmaq üçün geniş imkanların olmaması göstərilir. Məhz bu qeyd olunanları əldə bayraq tutan bir çox banklar nizamnamə kapitallarını artırmaq məqsədilə kreditlərin verilməsi zamanı yüksək faizlərin tətbiqinə üstünlük verirlər. Ki, sonda bunun da əsas yükünü və fəsadlarını banka müraciət etmək məcburiyyətində qalan sadə vətəndaşlar daşımalı olurlar. Məhz bu fikirdə olan ekspertlər hesab edirlər ki, faiz dərəcələrinin yüksək olması ilə bağlı bankların əsaslandırmaları absurddur və heç bir əsası yoxdur. Çünki yerli bankların məntiqilə çıxış etsək, onda gərək qonşu dövlətlərin, hətta bir çox inkişaf etmiş ölkələrin bank sektoru çoxdan iflasa uğramalı idi. Digər bir arqument isə ondan ibarətdir ki, kreditlər verilən zaman risq dərəcəsi yüksək olur və ona görə də, faiz dərəcələri artırılır ki, bununla dəyə biləcək zərərin qarşısı alınsın. Deməli, yuxarıda da qeyd etdiyimiz yerli bankların biznes siyasəti məhz o məntiq üzərində qurulub ki, nə olursa olsun bank xeyir götürsün, müştəriyə ziyan dəysə də olar.
Söz yox ki, indinin özündə də müəyyən normalar çərçivəsində əhaliyə xidmət göstərən və bu zaman hər iki tərəfin maraqlarını bərabər qaydada qorumağa çalışan, ya da ən azından bu istiqamətdə müəyyən addımlar atan banklar var. Lakin ətrafında söhbət apardığımız həmin iri inhisarçı banklar və onların «krişa»ları müxtəlif yollardan istifadə edərək, rəqiblərini tez bir zamanda neytrallaşdırmağa nail olurlar. Elə bu səbəbdən də bu gün heç bir sıravi vətəndaş aşağı faizlə kredit götürə bilmir. Yalnız müxtəlif nüfuzlu şəxslər bu şansdan yararlana bilərlər ki, bu da ölkənin bank sektorunun hansı vəziyyətdə olduğunu gün kimi ortalığa qoyur.
Apardığımız araşdırmalar zamanı o da bəlli oldu ki, bəzi banklar əlavə qazanc əldə etmək məqsədilə bəzi maxinasiyalardan istifadə edirlər. Məsələn, bu gün elə inhisarçı banklar var ki, onlar öz pullarını ümumi dövriyyədən çıxarmaq üçün analoqu olmayan üsullara əl atırlar. Bunun üçün ən sərfəli variant əmlakın girov qoyulması yolu ilə kreditlərin verilməsidir. Belə ki, bankın işçisi əmlakını girov qoymaq istəyən şəxslə anlaşaraq, onun əmlakını real dəyərindən 30 faiz baha göstərir. Əvəzində isə müştəridən həmin 30 faizi alaraq cibinə qoyur. Kredit verildikdən sonra əmlakının tam dəyəri məbləğində pul almış şəxs isə sonradan həmin pulu qaytara bilmədiyini banka çatdırır. Nəticədə, bankın nümayəndələri krediti ödəyə bilməyən şəxsin əmlakını müsadirə edir. Heç nə itirməyən müştəri isə bundan sonra oyundan çıxmış olur. Beləliklə, bank müəyyən məbləğ itirməklə əmlak əldə edir. Lakin bank tərəfindən mənimsənilmiş əmlakın sonradan nəzərdə tutulan qiymətə satılması bir qədər müşkül məsələdir. Odur ki, növbəti hərracda qiymət bir qədər aşağı salınmaqla əmlak satılır. Nəticədə, ümumilikdə bank uduzsa da, müştəri ilə bankın nümayəndəsi kifayət qədər xeyir götürürlər.
Ümumiyyətlə, hazırkı şəraitdə sıravi vətəndaşın banklardan kredit alması o qədər də asan məsələ deyil. Bunu çoxları təsdiq edə bilər. O da məlumdur ki, birinci müraciətdən sonra bu və digər bankdan kredit ala bilməyən şəxs müxtəlif yollara əl atmalı olur ki, bunların da ən aktualı bankla əlaqəsi olan, yəni müştəri ilə kredit verən arasında maklerlik funksiyasını yerinə yetirən şəxsin tapılmasıdır. Məhz bundan sonra müəyyən məbləğdə «şapka» ödəmək şərtilə kreditin alınması reallaşır. Əks halda, bankdan kreditin alınması arzu olaraq qala bilər..
|
|
|
|
|
|
Putin SSRİ-ni bərpa edə biləcəkmi?
|
|
|
|
|
|
|
|
|
• "Embraer" şirkəti qəza ilə bağlı yardım təklif etdi
Bu gün, 23:20 |
|
|
|
• AZAL və FHN birgə MƏLUMAT YAYDI - ekipaj üzvlərinin cənazələri...
Bu gün, 23:10 |
|
|
|
• Hücum varsa, Rusiya hava məkanını niyə bağlamır? - HƏQİQƏTƏN DƏ...
Bu gün, 21:51 |
|
|
|
• Təyyarəmizdə bu nə dəliklərdir? - Qazaxıstan rəsmisinin cavabı
Bu gün, 21:46 |
|
|
|
• Qazaxıstandakı təyyarə qəzasından sonra 14 Azərbaycan vətəndaşı sağ qalıb - 23 vətəndaşımız ölüb
Bu gün, 21:43 |
|
|
|
• “Hələ müəyyən edə bilməyiblər” - Stüardessanın qardaşı danışdı
Bu gün, 21:08 |
|
|
|
• Qazaxıstanda qəzaya uğrayan təyyarənin üç ekipaj üzvü sağ qalıb, ikisi ölüb - Nəqliyyat naziri
Bu gün, 21:03 |
|
|
|
• ATƏT-in Minsk qrupu və onun bütün strukturları ləğv edilməlidir - Zaxarova
Bu gün, 19:32 |
|
|
|
• Azər Zahid haqda həbs qərarı verildi: Bu cinayətlərdə ittiham olunur - TƏFƏRRÜAT
Bu gün, 19:09 |
|
|
|
• Ermənistanla səfirliklərin açılması Azərbaycanla koordinasiyalı şəkildə reallaşacaq
Bu gün, 19:00 |
|
|
|
• 4 milyon manatlıq şirkət kapitalını 10 min manata endirib
Bu gün, 18:58 |
|
|
|
• Kredit daha çox hansı sektora yönəlib? - AKTUAL
Bu gün, 18:16 |
|
|
|
• Diplomların tanınmaması normaldır... - ÇÜNKİ...
Bu gün, 18:04 |
|
|
|
• “Embraer” təyyarələri nə qədər təhlükəsizdir? – Qəza tarixi
Bu gün, 17:52 |
|
|
|
• Qəzadan əvvəl kəlimeyi-şəhadət gətirən sərnişin sağ qaldı - VİDEO
Bu gün, 17:41 |
|
|
|
• AZAL-dan MATƏM PAYLAŞIMI - "Onların ağrısı bizim də ağrımızdır..."
Bu gün, 17:31 |
|
|
|
• “Oranı qarışdıran əsas İran idi... İranı da təcrid etdilər...” - Etibar Məmmədov
Bu gün, 17:21 |
|
|
|
• Məhkəmə sertifikasiyadan kəsilən müəllimlərin tələbini RƏDD ETDİ - TƏFƏRRÜAT
Bu gün, 17:15 |
|
|
|
• Rusiya XİN təyyarə qəzasından sonra Aktauya diplomatlar göndərib - Zaxarova
Bu gün, 17:13 |
|
|
|
• "Tağı İbrahimov özünü təqsirli bilməsə də, 400 min manat ödəyib" - Emalatxanada 10 nəfərin öldüyü partlayışla bağlı MƏHKƏMƏ
Bu gün, 17:06 |
|
|
|
• Möhnətovdan şəhid ruhuna SAYĞISIZLIQ... - BU, HƏDDSİZLİKDİR!!!
Bu gün, 17:02 |
|
|
|
• Təyyarə qəzasından sağ çıxan şəxs: - "Havada olarkən partlayış səsi eşitdik"
Bu gün, 16:57 |
|
|
|
• “Sun Qaynaq” şirkətindən milyonlarla manat vəsait geri götürüldü
Bu gün, 16:46 |
|
|
|
• Təyyarə qəzasında İTV-nin keçmiş əməkdaşı həlak olub - FOTO
Bu gün, 16:43 |
|
|
|
• Qəzaya düşən təyyarəni ilk lentə alan bloqer saxlanıldı - FOTO
Bu gün, 16:40 |
|
|
|
• Ermənistan SÜLH ÜÇÜN TƏRPƏNMİR -“Prosesi 2026-cı ilə qədər uzatmaq istəyir”
Bu gün, 16:37 |
|
|
|
• Təyyarənin qəzaya düşməzdən əvvəl çəkilən son GÖRÜNTÜLƏRİ - VİDEO
Bu gün, 16:33 |
|
|
|
• Sədri dəyişən metropolitendə nə dəyişəcək? - "Stansiya və depoların sayı artırılmalıdır, əlaqəli xətt qurulmalıdır"
Bu gün, 16:30 |
|
|
|
• “İcra Hakimiyyətində bizi qəbul etməyi özlərinə yaraşdırmırlar” - 5 şəhidi , 70 müharibə iştirakçısı olan kəndin sakinləri çarəsiz vəziyyətdədir
Bu gün, 16:27 |
|
|
|
• Paşinyanın rəqibi Vardan Oskanyan olacaqsa... - ŞƏRH
Bu gün, 16:22 |
|
|
|
• Qəzanın səbəbləri bizə bəlli deyil, müxtəlif versiyalar var - Prezident İlham Əliyev
Bu gün, 16:20 |
|
|
|
• Matəm günündə dərs olacaq? - RƏSMİ AÇIQLAMA
Bu gün, 16:19 |
|
|
|
• Quru sərhədlər açıq olsaydı, qəza baş verməyəcəkdi? - "Bu, nə təfəkkürdür?.."
Bu gün, 16:01 |
|
|
|
• Belə qəzalardan heç bir ölkə sığıortalanmayıb... - HƏQİQƏTƏN DƏ...
Bu gün, 15:59 |
|
|
|
• Tələbələrin ölkədə qalması üçün: Universitetlərə qəbul şərtləri dəyişə bilər - ŞƏRH
Bu gün, 15:57 |
|
|
|
• Sabiq deputatı Fərhad Qəribov vəfat edib
Bu gün, 15:55 |
|
|
|
• Nə qədər ki Rusiya-Ukrayna sabaşı DAVAM EDİR... - AKTUAL
Bu gün, 15:54 |
|
|
|
• Qəzaya uğrayan təyyarədə olanlardan 10 nəfəri Balakən sakinləridir - ADLAR
Bu gün, 15:51 |
|
|
|
• Təyyarə faciəsi barədə versiyalar: suallara cavab “qara qutu”dadır - TƏFSİLAT
Bu gün, 15:42 |
|
|
|
• 67 nəfərin 42-si Azərbaycan, 16-sı Rusiya, 6-sı Qazaxıstan, 3-ü isə Qırğızıstan vətəndaşı olub
Bu gün, 15:41 |
|
|
|
• Dekabrın 26-da Azərbaycanda matəm elan edilib - SƏRƏNCAM
Bu gün, 15:33 |
|
|
|
• AZAL-ın qəzaya uğrayan təyyarəsinə ilk onlar kömək ediblər - HƏR BİRİNƏ MİNNƏTDARIQ!
Bu gün, 15:31 |
|
|
|
• Təyyarə qəzası ilə bağlı hərtərəfli təhqiqat aparılacaq - Putin
Bu gün, 15:27 |
|
|
|
• Yeni Klinika TƏBİB-in tabeliyindəki tibb müəssisələrinin siyahısına daxil edilib - QƏRAR
Bu gün, 15:23 |
|
|
|
• Qəzaya uğrayan təyyarədə həlak olanlardan 6-sı Zaqataladandır - SİYAHI
Bu gün, 15:10 |
|
|
|
• Bakı 3 dəfə xəbərdarlıq edib: Hücum silahları sərhədə gətirildi - GƏLİŞMƏ
Bu gün, 15:08 |
|
|
|
• Fövqəladə hallar naziri və rəqəmsal inkişaf və nəqliyyat nazirinin rəhbərlik etdiyi heyət Qazaxıstandadır - FOTO
Bu gün, 15:05 |
|
|
|
• Astana sakinləri Azərbaycan səfirliyinin önünə gül dəstələri gətirirlər - FOTO
Bu gün, 15:04 |
|
|
|
• 32 nəfər sağdır, vəziyyəti ağır olanlar var
Bu gün, 14:50 |
|
|
|
• Prezident İlham Əliyevin təyyarəsi Moskva üzərindən geri qayıdıb
Bu gün, 14:34 |
|
|
|
|